Ochrona środowiska
Ochrona środowiska w zakładach produkcyjnych realizowana jest powszechnie według zasady, zgodnie z którą spełnienie wymagań prawa zabezpiecza środowisko przed nadmiernym oddziaływaniem emisji. Rozumiana w ten sposób ekologia produkcji sprowadza się wobec ochrony powietrza atmosferycznego do identyfikacji źródeł, które powodują jego zanieczyszczenie oraz zarządzania emisjami zgodnie z przepisami prawa, w szczególności poprzez:
- dotrzymanie standardów emisyjnych,
- spełnienie najlepszych dostępnych technik BAT oraz konkluzji BAT,
- nieprzekraczanie norm jakości powietrza,
- prowadzenie pomiarów emisji i sprawozdawczości,
- dokonywanie opłat za korzystanie ze środowiska.
W wielu zakładach przemysłowych ochrona środowiska wykracza poza ww. minimum, między innymi poprzez zasadę stosowania najlepszych dostępnych rozwiązań, które w znaczący sposób ograniczają zanieczyszczenie powietrza. W szczególności w trakcie planowania inwestycji, spośród rozwiązań o zbliżonych kosztach jako jedno z kryteriów decydujących o wyborze oferty stosuje się możliwość ograniczenia emisji zanieczyszczeń. Niejednokrotnie kryteria ekonomiczne, technologiczne i ekologiczne idą ze sobą w parze, czego przykładem może być wymiana źródeł energetycznych niskich mocy (od kilku do kilkudziesięciu megawatów) zasilanych węglem i wymagających stałej obsługi na kotły zasilane paliwem ekologicznym – gazem ziemnym. Za wyjątkiem nielicznych przypadków kiedy jako paliwo wykorzystywane są uboczne strumienie z procesu produkcyjnego, lub braku dostępu do infrastruktury, nowe instalacje są wyposażane w kotły na gaz ziemny. Zasadę stosowania najlepszych dostępnych rozwiązań wykorzystuje się również przy wyborze urządzeń oczyszczających gazy odlotowe. Niejednokrotnie przy nieznacznym wzroście kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych możliwe jest osiągnięcie istotnej poprawy skuteczności pracy urządzeń, np. obniżenie stężenia pyłu gwarantowanego przez dostawcę filtrów z poziomu 20 mg/m3 do poziomu 10 mg/m3.
Celem podejmowanych działań nie jest zaprzestanie emisji, ale jej ograniczenie lub zmiana tak, by w możliwie najbardziej efektywny sposób zmniejszać negatywne oddziaływanie na zdrowie ludzi i środowisko naturalne. Ocenę skutków emisji (potencjalnych, nie zaistniałej szkody) przeprowadza się na podstawie porównania stężeń substancji w powietrzu poza terenem, do którego prowadzący instalację posiada tytuł prawny, jakie mogą występować w wyniku emisji, ze stężeniami uznanymi za normy jakości powietrza. W polskim systemie prawnym są one określone w następujących rozporządzeniach:
- rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012 poz. 1031),
- rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2010 nr 16, poz. 87).
Przykład dopuszczalnych stężeń lub wartości odniesienia dla kilku wybranych substancji przedstawiamy w poniższej tabeli.
Nazwa substancji |
Stężenie substancji w powietrzu atmosferycznym [µg/m3] |
|
Okres uśredniania |
||
Jedna godzina |
Rok kalendarzowy |
|
Dwutlenek azotu |
200 |
40 |
Dwutlenek siarki |
350 |
20 |
Benzen |
30 |
5 |
Amoniak |
400 |
50 |
pył zawieszony PM2,5 |
– |
25 (do dnia 31 grudnia 2019 r.) |
20 (od dnia 1 stycznia 2020 r.) |
- poprzez pomiary emisji lub obliczenia,
- poprzez pomiary imisji (stężeń substancji w powietrzu atmosferycznym) lub obserwacje ekosystemów narażonych na emisję.
W zależności od skali oddziaływania na środowisko pomiary wykonywane są z różną częstotliwością, w zakresie od pomiaru jednorazowego, poprzez pomiary okresowe, do pomiarów prowadzonych z wysoką częstotliwością lub pomiarów ciągłych. Monitoring odgrywa szczególną rolę w systemach ochrony środowiska w zakładach przemysłowych. Pozwala bowiem na weryfikację dotrzymania wymagań prawnych, jak i ocenę skuteczności przyjmowanych rozwiązań organizacyjnych i technicznych.
Stronę zaktualizowano: 23 maja 2015 r.