Efekt ekologiczny – obliczenia emisji zredukowanej

    W praktyce efekty ekologiczne wyznacza się jako różnicę emisji dla stanu sprzed i po realizacji działań, akceptując pominięcie znaczenia środowiskowego emisji, zarówno pod względem powodowanych nią stężeń w powietrzu atmosferycznym, skali narażenia populacji, jak i różnic w toksyczności emitowanych związków. Metodę tę wykorzystuje się w szczególności w ocenie efektów ekologicznych działań objętych programami pomocowymi o zdefiniowanych kryteriach oceny, które odnoszą się wyłącznie do ładunku substancji. Wobec substancji, dla których miejsce lokalizacji źródeł emisji ma drugorzędne lub marginalne znaczenie, takich jak dwutlenek węgla, f-gazy i freony, wystarczającym kryterium oceny efektów ekologicznych jest wielkość redukcji emisji. Poniżej charakteryzujemy tę metodę w odniesieniu do redukcji bezpośredniej (na źródle, na którym podejmowane są działania) lub dla źródła docelowego (innego niż źródło, na którym podejmowane są działania).

    Efekt ekologiczny – obliczenia redukcji bezpośredniej

    Do działań należących do tej kategorii należy montaż urządzeń oczyszczających odgazy, wymiana źródeł emisji (kotłów, palników, źródeł technologicznych), zmiana rodzaju lub parametrów paliwa, ograniczenie nieszczelności instalacji, redukcja innych rodzajów emisji niezorganizowanej. Prawidłowe wyznaczenie efektów ekologicznych wymaga opracowania poprawnego algorytmu wyznaczania emisji ze źródła oraz wybranie parametru odniesienia, który umożliwia obliczenie wielkości emisji unikniętej w zadanym okresie rozliczeniowym. W metodzie opartej na ocenie różnicy ładunków wiarygodność obliczeń emisji odniesienia (przed modernizacją) jest równie ważna jak wiarygodność obliczeń emisji bieżących (po modernizacji). Stąd też w sytuacji gdy modernizacja źródła ma wpływ na monitorowanie emisji, ważne jest aby przed modernizacją zapewnić wiarygodność wyznaczenia emisji odniesienia, zgodnie z zasadami określonymi dla źródeł wyposażonych w system do pomiaru ciągłego lub źródeł objętych pomiarami okresowymi. W niektórych przypadkach, mimo kosztów, uzasadnione ekonomicznie jest aby wykonać dodatkowe pomiary emisji lub analizy przed podjęciem działań modernizacyjnych. Za wyjątkiem emisji CO2 wskaźniki emisji KOBiZE lub inne literaturowe wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw są wykorzystywane w ostateczności, w przypadku braku danych odnoszących się do źródła poddawanego modernizacji.

    W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym następuje zwiększenie wartości parametru odniesienia, np. wielkości produkcji, a wzrost ten byłby możliwy również w przypadku niepodejmowania działań modernizacyjnych, w obliczeniach efektu ekologicznego można uwzględnić wzrost produkcji, za wyjątkiem programów pomocowych, w których wykluczono taką możliwość. Zmiany pozostałych parametrów decydujących o emisji, np. zawartości metali i związków siarki w paliwie powinny być uwzględniane konsekwentnie według jednej zasady. Jeśli jest to istotne dla wyniku obliczeń efektu ekologicznego, algorytm obliczeniowy powinien umożliwiać uwzględnienie zmiany wartości parametrów decydujących o emisji, zarówno wobec emisji odniesienia, jak i wobec emisji bieżących.

    Konieczność / potrzeba uwzględnienia w obliczeniach efektu ekologicznego innych aspektów środowiskowych poza redukcją emisji ze źródła objętego modernizacją, takich jak zapotrzebowanie na energię elektryczną, bilans energii cieplnej lub emisje nowych rodzajów substancji powinny być zgodne z wymaganiami programu pomocowego. Ocenie (jakościowej) poddaje się również pozostałe aspekty, takie jak wpływ na gospodarkę surowcową, powstawanie odpadów, ich transport i zagospodarowanie, gospodarkę wodno-ściekową, etc.

    Wybór rodzajów substancji, dla których wykonuje się obliczenia efektów ekologicznych jest podyktowany charakterystyką źródła. Przyjmuje się ogólną zasadę wykonywania obliczeń dla każdej substancji z osobna i w razie potrzeby wyznaczanie odpowiednich sum. Zredukowana emisja pyłów wyznaczana jest dla pyłu zawieszonego PM2,5; pyłu zawieszonego PM10 oraz pyłu ogółem.

    Efekt ekologiczny – obliczenia redukcji dla źródła docelowego

    Do działań należących do tej kategorii należy montaż urządzeń do odzysku ciepła (rekuperatorów), poprawa efektywności energetycznej procesów, zmniejszenie energochłonności maszyn, zmniejszenie strat przesyłu energii oraz termomodernizację obiektów. W wiarygodny sposób efekt ekologiczny można wyznaczyć w odniesieni do źródła o dostatecznie dobrze zidentyfikowanej emisji, co w praktyce sprowadza się do źródeł własnych. Wobec źródeł zewnętrznych zaleca się określanie wyłącznie redukcji zużycia energii.

    W obliczeniach efektu ekologicznego wskaźnik emisji może uwzględniać zarówno wytworzenie energii, jak i jej straty na drodze pomiędzy źródłem energii i odbiornikiem, który jest objęty modernizacją.

    W przypadku metody uproszczonej - określania jednej wartości efektu ekologicznego, to jest sumy wszystkich substancji, których emisji uniknięto, ze źródeł emitujących zanieczyszczenia o zróżnicowanej skali, np. źródeł spalania paliw, dokładność metod obliczeniowych poszczególnych substancji zależy od skali ich emisji. Zaleca się, nawet dla źródeł docelowych o stosunkowo niewielkiej mocy, operowanie co najmniej dwoma wskaźnikami efektu ekologicznego, wyznaczonego dla dwutlenku węgla i pozostałych substancji lub według metody podstawowej (pełnego podziału na poszczególne substancje).

    Efekt ekologiczny jako potencjalna różnica stężeń imisyjnych

    Podstawowym sposobem oceny potencjalnych efektów ekologicznych jest analiza stężeń substancji w powietrzu atmosferycznym dla stanu przed i po modernizacji źródeł emisji. Rozróżnić można następujące metody oceny:

    • analiza zasięgu przekroczeń przyjętego kryterium jakości powietrza (przesunięcie izolinii),
    • różnica stężeń w wybranym punkcie lub wartości średnich stężeń dla przyjętego obszaru,
    • porównanie wskaźników wyznaczonych jako sumy iloczynów stężeń i powierzchni (zastępcze stężenia łączne).

    Ocena efektów ekologicznych na podstawie obliczeń rozprzestrzeniania substancji w powietrzu umożliwia analizę nie tylko zmian wielkości emisji, ale również warunków wprowadzania substancji do powietrza. Metoda ta jest podstawowym narzędziem przy opracowaniu strategii redukcji oddziaływania instalacji na powietrze atmosferyczne. Umożliwia również optymalizację kosztów działań.

    W przypadku gdy w wymaganiach oceny efektu ekologicznego nie jest zdefiniowana substancja, redukcję imisji można ocenić łącznie. Znaczenie poszczególnych substancji określić można według przyjętych kryteriów lub na podstawie algorytmu zastępczego, opartego na przykład na stopniu wykorzystania normatywu jakości powietrza (%) lub zmianie różnicy pomiędzy wartością dopuszczalną i stężeniami obliczeniowymi. Jeśli jest to możliwe, obliczenia prowadzi się dla stężeń średnich (rocznych).

    Ocena efektów ekologicznych na podstawie monitoringu jakości powietrza

    Analiza zmian stężeń imisyjnych i ocena na ich podstawie działań ograniczających emisję są zagadnieniami trudnymi i skomplikowanymi nawet w sytuacji, gdy oceniane źródło emituje substancje specyficzne i jako jedyne znacząco oddziałuje na punkt receptorowy. Naturalna zmienność wielkości i parametrów emisji oraz warunków meteorologicznych sprawiają, że minimalny okres obserwacji (pomiarów prowadzonych z wysoką częstotliwością), który może stanowić dostatecznie wiarygodną podstawę oceny, wynosi od kilku do kilkunastu lat. Analizę wyników pomiarów prowadzi się na podstawie stężeń uśrednianych w wymaganym okresie lub analizy epizodów wysokich (maksymalnych) stężeń, wspartej szczegółową analizą warunków meteorologicznych.

    Aktualności
    • 27
      styczeń
      Na stronie KOBiZE zostały opublikowane dwa ważne komunikaty: 1. Komunikat o próbach wyłudzania danych za pomocą wiadomości e-mail podszywających się pod KOBiZE i kierujących na fałszywy panel logowania Przejdź do strony komunikatu Komunikat jest ważnym sygnałem o zauważeniu przez przestępców potencjału systemów sprawozdawczych. Rekomendujemy zachowanie szczególnej ostrożności wobec wiadomosci dotyczących wszystkich systemów sprawozdawczych, w tym GUS i E-PRTR. W razie utraty danych logowania należy bezzwłocznie skontaktować się z administratorem systemu. 2. Raport o najczęściej występujących błędach przy wprowadzaniu danych do systemu CBAM Przejdź do Raportu Pozostałe dokumenty dotyczace CBAM są dostępne pod adresem ttps://www.kobize.pl/pl/article/cbam/id/2453/materialy-do-pobrania
    • 27
      styczeń
      Jest już dostępna aplikacja Ślad C opracowana przez Ryszarda Samocia – twórcy wiodącego oprogramowania do obliczeń rozprzestrzeniania substancji w powietrzu Operat FB. Aplikacja umożliwia obliczenia śladu węglowego wg protokołu GHG we wszystkich trzech zakresach, w tym upstream i downstream zakresu III, w jakości oprogramowania Proeko RS. Aplikacja jest skierowana do zakładów i podmiotów, a także do firm zajmujących się usługowo wyznaczaniem śladu węglowego, tak by obliczenia były intuicyjne i najprostsze jak to tylko możliwe. Licencja zapewnia dostęp do aktualizowanej na bieżąco bazy wskaźników. Szczegółowy opis aplikacji znajduje się na stronie: https://proekors.pl/slad-c
    • 20
      styczeń
      W minionym tygodniu Komisja Europejska poprzez EU-BRITE opublikowała projekt BREFu dla przemysłu ceramicznego (CER). Dokument jest pierwszym projektem opracowanym według zasad znowelizowanej dyrektywy o emisjach przemysłowych, tak zwanej dyrektywy IED 2.0. BREF obejmuje projekt konkluzji BAT. W zakresie głębokiej transformacji przemysłowej (pkt 5.2) w konkluzjach zaproponowano zastąpienie tradycyjnych paliw energią elektryczną lub wodorem. Przejdź do Projekt dokumentu referencyjnego BREF dla przemysłu ceramicznego
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    obliczenia śladu węglowego
    Operat FB
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER
    Smart City FORUM 11-12 czerwca 2025 w Rzeszowie
    Targi Ekotech 8–10 kwietnia 2025 w Kielcach

    Zobacz komunikaty KE / JRC / UE-BRITE (IPPC Bureau) / INCITE / Rada Unii Europejskiej / Rada Europejska / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    KE [system nowych zezwoleń na import od 1 stycznia 2026 towarów objętych CBAM]: Commission Implementing Regulation as regards the conditions and procedures related to the status of authorised CBAM declarant (28.3.2025)

    MKiŚ: Pakt na rzecz czystego przemysłu w Radzie EU ds. Środowiska (27.3.2025)

    KOBiZE: Obowiązek składania sprawozdań CBAM za I kwartał 2025 roku (27.3.2025)

    MKiŚ: Źródła danych na potrzeby opracowania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu - bezpłatny webinar 2 kwietnia 2025 r. (27.3.2025)

    Rada Unii Europejskiej: Rada uzgadnia stanowisko co do mechanizmu tymczasowych odroczeń mającego zwiększyć konkurencyjność UE i zapewnić firmom pewność prawa (26.3.2025)

    KOBiZE: Robert Jaszke „Kluczowe kwestie systemu ETS2 dla sektorów budynków, transportu drogowego i tzw. sektorów dodatkowych nieobjętych systemem ETS” (26.3.2025)

    INCITE: pierwsze warsztaty dla sektora żelaza i stali 13-15 maja 2025

    U.S. EPA [transport]: Court Sentences Hino Motors Ltd., a Toyota Subsidiary, and Imposes Over $1.6B in Penalties for Emissions Fraud Scheme (19.3.2025)

    KOBiZE: Aktualizacja formularza rocznego raportu na temat wielkości emisji CO2 dla instalacji (18.3.2025)

    U.S. EPA [zmiany w polityce klimatycznej USA]: Administrator Zeldin in WSJ: “EPA Ends the ‘Green New Deal’” (17.3.2025)

    U.S. EPA [emisje CO2 vs zmiany klimatu]: ICYMI - Wall Street Journal Editorial Lauds Reconsideration of EPA’s Endangerment Finding, Calling it “Trump’s Biggest Climate Decision” (14.3.2025)

    JRC: Econometric model derived from meta-analysis to estimate VSL and VOLY associated to air pollution at a global level (14.3.2025)

    JRC: Towards the prevention of rebound effects in Europe and beyond: insights for policymaking (14.3.2025)

    JRC: Comparison of source apportionment targeting hot-spot concentration and average population exposure (14.3.2025)

    EU-BRITE: The Kick-off Meeting report for the drawing up of the Best Available Techniques Reference Document for mineral extraction, including on-site processing operations (MIN BREF) is available on the EU-BRITE website (14.3.2025)

    EPA [program ochrony powietrza ze względu na ozon] Approves State of Texas Plan to Improve Air Quality in San Antonio Area (13.3.2025)

    KOBiZE: Komunikat - poprawa funkcjonowania Krajowej bazy (12.3.2025)

    EPA [transport] Announces Action to Implement POTUS’s Termination of Biden-Harris Electric Vehicle Mandate (12.3.2025)

    U.S. EPA [rezygnacja z raportowania emisji CO2] Trump EPA Announces Reconsideration of Burdensome Greenhouse Gas Reporting Program (12.3.2025)

    U.S. EPA: Administrator Zeldin Begins Restructuring Regional Haze Program (12.3.2025)

    U.S. EPA [weryfikacja podstaw przeciwdziałania zmianom klimatu] Trump EPA Kicks Off Formal Reconsideration of Endangerment Finding with Agency Partners (12.3.2025)

    EPA Announces Action to Address Costly Obama, Biden “Climate” Measurements - Social Cost of Carbon (12.3.2025)

    U.S. EPA [rewizja przepisów dot. elektrowni węglowych] Trump EPA to Reconsider Biden-Harris MATS Regulation That Targeted Coal-Fired Power Plants to be Shut Down (12.3.2025)

    U.S. EPA [rewizja wymagań dla przemysłu ropy naftowej i gazu] Trump EPA Announces OOOO b/c Reconsideration of Biden-Harris Rules Strangling American Energy Producers (12.3.2025)

    U.S. EPA [rewizja wymagań dla przemysłu] Trump EPA Announces Reconsideration of Air Rules Regulating American Energy, Manufacturing, Chemical Sectors NESHAPs (12.3.2025)

    U.S. EPA [regionalne programy ochrony powietrza] Administrator Zeldin Takes Action to Prioritize Cooperative Federalism, Improve Air Quality Faster (12.3.2025)

    U.S. EPA [rewizja norm jakości powietrza dla PM2,5] Trump EPA Announces Path Forward on National Air Quality Standards for Particulate Matter (PM2.5) to Aid Manufacturing, Small Businesses (12.3.2025)

    EPA [weryfikacja przepisów w U.S.A.] Launches Biggest Deregulatory Action in U.S. History (12.3.2025)

    KOBiZE: Komisja Europejska opublikowała wniosek prawodawczy dot. uproszczeń w ramach CBAM (10.3.2025)

    INCITE: INCITE Team conducts site visits to Iron and Steel demonstration and first-of-a-kind industrial installations in Europe (7.3.2025)

    MKiŚ: List intencyjny dot. rozwoju technologii wychwytu, składowania i wykorzystania CO2 (6.3.2025)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Very volatile and volatile organic compounds (VVOCs/VOCs) and endotoxins in the indoor air of German schools and apartments

    The significant effects of loading mass on emissions of intermediate and semi-volatile volatility organic compounds from diesel trucks

    Mass flow analysis of tire-wear particles, including carbon black, and implications for road dust management

    Zobacz EUR-Lex:

    Sprostowanie do rozporządzenia wykonawczego Komisji UE 2025/33 z dnia 13 stycznia 2025 r. zezwalającego na zwolnienie na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/573 w odniesieniu do stosowania fluorowanych gazów cieplarnianych o GWP równym 150 lub większym w schładzarkach lub zamrażarkach szokowych, urządzeniach do wyrobu lodów produkowanych metodą tradycyjną, urządzeniach do wyrobu lodu, wózkach do przechowywania i regeneracji żywności, komorach chłodniczo-garowniczych, urządzeniach do napojów lodowych i urządzeniach do kremowych napojów lodowych (27.3.2025)

    Zawiadomienie Komisji – Wytyczne dotyczące planów społeczno-klimatycznych (25.3.2025)

    Zawiadomienie KomisjiSpis treści – Wytyczne techniczne dotyczące stosowania zasady nie czyń poważnych szkód na podstawie rozporządzenia w sprawie Społecznego Funduszu Klimatycznego (25.3.2025)

    Sprostowanie do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/573 z dnia 7 lutego 2024 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych, zmieniającego dyrektywę UE 2019/1937 i uchylającego rozporządzenie UE nr 517/2014 (24.3.2025)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji UE 2025/486 z dnia 17 marca 2025 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2023/956 w odniesieniu do warunków i procedur dotyczących statusu upoważnionego zgłaszającego CBAM (18.3.2025)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2025/473 z dnia 12 marca 2025 r. w sprawie uznania, że sprawozdanie przedłożone przez Czechy na podstawie art. 31 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2018/2001 zawiera dokładne dane służące do pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą ziarna pszenicy ozimej, buraka cukrowego, ziarna kukurydzy, kukurydzy na kiszonkę, ziarna jęczmienia jarego i ziarna jęczmienia ozimego w tym państwie członkowskim (14.3.2025)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2025/478 z dnia 12 marca 2025 r. w sprawie uznania, że sprawozdanie przedłożone przez Słowację na podstawie art. 31 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2018/2001 zawiera dokładne dane służące do pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą rzepaku i ziarna kukurydzy w tym państwie członkowskim (13.3.2025)

    Sprostowanie do rozporządzenia wykonawczego Komisji UE 2024/2174 z dnia 2 września 2024 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/573 w odniesieniu do formatu etykiet dla niektórych produktów i urządzeń zawierających fluorowane gazy cieplarniane i uchylającego rozporządzenie wykonawcze Komisji UE 2015/2068 (12.3.2025)

    ZAWIADOMIENIE KOMISJI w sprawie interpretacji i wykonania niektórych przepisów prawnych aktu delegowanego w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zrównoważonego rozwoju w dziedzinie środowiska, aktu delegowanego w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zmiany klimatu oraz aktu delegowanego określającego obowiązki w zakresie ujawniania informacji dotyczących unijnej systematyki (5.3.2025)

    Sprostowanie do rozporządzenia wykonawczego Komisji UE 2024/2473 z dnia 19 września 2024 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/573 w odniesieniu do rejestracji w portalu fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylającego rozporządzenie wykonawcze Komisji UE 2019/661 (5.3.2025)

    Sprostowanie do rozporządzenia wykonawczego Komisji UE 2024/2195 z dnia 4 września 2024 r. określającego format składania sprawozdań zawierających dane, o których mowa w art. 26 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/573 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych, oraz uchylającego rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1191/2014 (5.3.2025)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2025/387 z dnia 27 lutego 2025 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą pszenicy, żyta, jęczmienia ozimego, jęczmienia jarego, pszenżyta, rzepaku, kukurydzy na ziarno, słonecznika, soi, buraka cukrowego, ziemniaka i kukurydzy na kiszonkę w Austrii (4.3.2025)