Operaty ochrony powietrza – modelowanie stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 (pm25)

    Wraz z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu prowadzący instalację oraz inwestorzy przedsięwzięć zostali zobowiązani do uwzględniania w ocenie oddziaływania emisji na jakość powietrza atmosferycznego nowego kryterium jakim jest stężenie pyłu zawieszonego PM2,5 (dalej również określonego umownie jako pm25). Poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM2,5 przyjęto następująco:

    • 26 µg/m3 dla roku 2014 (poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji),

    • 25 µg/m3 w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2019 r.,

    • 20 µg/m3 w okresie od dnia 1 stycznia 2020 r.

    Mimo, iż metodyka referencyjna zawarta w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu nie obejmuje frakcji 2,5 µm zarówno pod względem formalnym jak i matematycznym, w operacie ochrony powietrza muszą zostać wskazane wielkości emisji pyłu PM2,5 (pm25) oraz wyniki obliczeń stężeń średnich w powietrzu atmosferycznym jakie mogą być wywoływane tą emisją.

    Podział pyłu ogółem pomiędzy poszczególne frakcje powinien umożliwić ocenę dotrzymania wszystkich kryteriów jakości powietrza określonych na podstawie ustawy Prawo ochrony środowiska, pozwalając tym samym na usankcjonowanie wielkości emisji z poszczególnych źródeł oraz łącznej emisji z instalacji w każdej z trzech kategorii:

    • pyłu zawieszonego PM2,5 (pm25),

    • pyłu zawieszonego PM10,

    • pyłu ogółem (całkowitego).

    Ponadto jeśli w emitowanym pyle zawarte są metale takie jak antymon, arsen, bar, beryl, bizmut, bor, cer, chrom, cyna, cynk, kadm, kobalt, mangan, miedź, molibden, nikiel, ołów, tytan, wanad, wolfram, żelazo, tal, ocena stężeń imisyjnych powinna umożliwić określenie wielkości emisji dopuszczalnej dla ww. metali i ich związków zawartych w pyle zawieszonym PM10 oraz kadmu i ołowiu w pyle całkowitym.

    Wobec źródeł, z których emitowany pył stanowi w stu procentach pył zawieszony PM2,5 lub PM10, oraz gdy skala oddziaływania emisji pyłu opadającego jest nieznaczna na tle wartości odniesienia określonej dla opadu pyłu (dotyczy również związków metali zawartych w pyle), w modelu stężeń imisyjnych można przyjąć stuprocentowy udział pyłu zawieszonego w pyle ogółem. W pozostałych przypadkach przeważnie ocenę potencjalnych stężeń pyłu przeprowadza się również na podstawie jednego modelu, przy czym obliczenia poprzedza się analizą umożliwiającą wyznaczenie wiarygodnych wartości emisji maksymalnych dla poszczególnych frakcji. Modelowanie stężeń imisyjnych pyłu można również przeprowadzić w dwóch wariantach:

    • wariant I: uwzględniający maksymalny udział pyłu zawieszonego PM2,5 (pm25) i PM10 jaki może występować dla poszczególnych źródeł – umożliwiający obliczenie potencjalnie najwyższych stężeń pyłu zawieszonego oraz metali zawartych w  pyle zawieszonym PM10,

    • wariant II: uwzględniający skład frakcyjny pyłów emitowanych z poszczególnych źródeł, umożliwiający obliczenie potencjalnie najwyższych wartości opadu pyłu ogółem, opadu ołowiu i kadmu (w praktyce przyjmuje się dane o składzie rzeczywistym lub analizuje zbiór wyników pomiarów granulometrycznych).

    Modelowanie w wariantach wykonuje się w praktyce bardzo rzadko, również ze względu na wyższe ryzyko błędów, niż dla obliczeń w jednym modelu. Praktycznie nie stosuje się również modelowania w wariancie zawyżającym wartości opadu pyłu. Szerzej zasady podziału pyłu ogółem pomiędzy poszczególne frakcje opisujemy w dziale Frakcje pyłu w zakładce Modelowanie stężeń imisyjnych.

    Stan zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM2,5 (pm25) sprawia, że na znacznej części terytorium RP wartość dyspozycyjna stanowiąca różnicę pomiędzy normatywem i tłem zanieczyszczenia powietrza jest niewielka lub równa zeru. Kwestią wymagającą szczególnej uwagi jest sposób przyjmowania bieżących wartości tła oraz możliwości jego prognozowania w następnych latach. Mniej skomplikowana sytuacja dotyczy informacji o bieżącym poziomie zanieczyszczenia powietrza, choć podawane przez WIOŚ wartości i stosowane do ich wyznaczania metody mogą czasem budzić kontrowersje. Ustalenie poziomu tła dla okresu od dnia 01.01.2020 r. wymaga natomiast zastosowania dodatkowej analizy i jest obarczone określoną niepewnością.

    Aktualności
    • 20
      październik
      Na stronie GIOŚ opublikowany został Rejestr poważnych awarii w 2024 r. i zdarzeń o znamionach poważnej awarii. W roku 2024 zarejestrowano 37 zdarzeń podanych ocenie wg kryteriów zawartych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. 20 z 37 zdarzeń towarzyszyła emisja do powietrza o istotnej skali, w tym w 4 przypadkach emisja amoniaku. Łącznie w ww. zdarzeniach ewakuowano 776 osób, 12 zostało rannych, 2 osoby zginęły. 10 z 37 zdarzeń wynikało z rozszczelnień instalacji, w tym 4 na połączeniach kołnierzowych. Rejestr poważnych awarii za rok 2024 jest dostępny na stronie https://www.gov.pl/web/gios/rok-2024rej
    • 01
      październik
      Zapraszamy na IX edycję konferencji PPLNG i bioLNG, która odbędzie się już 6–7 października 2025 w Gdyni. Wydarzenie nie tylko wskazuje kierunki rozwoju rynku paliw gazowych, ale także praktyczne rozwiązania możliwe do wdrożenia już dziś, w tym w zakresie: - zastosowania LNG i bioLNG na morzu i na drogach - energii chłodu z regazyfikacji LNG - innowacyjnych projektów biometanowych Konferencja to okazja do zdobycia eksperckiej wiedzy, wymiany doświadczeń oraz nawiązania kontaktów z przedstawicielami branży energetycznej, transportowej, instytucji publicznych i środowiska naukowego. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie: https://wszystkooemisjach.pl/612/konferencja-pplng-i-biolng-67-pazdziernika-2025-w-gdyni
    • 28
      sierpień
      Artykuły z omówieniem systemu opłat za emisję substancji do powietrza zaktualizowaliśmy o stawki na rok 2026. Strony są dostępne pod adresami: - https://wszystkooemisjach.pl/43/zmiany-stawek-oplat - https://wszystkooemisjach.pl/152/stawki-oplat-za-korzystanie-ze-srodowiska Stawki opłat za emisję w roku 2026 będą wyższe względem roku 2025 średnio o 3,6% (zgodnie z wymaganiem Prawa ochrony środowiska i rocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS za rok 2024). Podstawę stawek opłat dla roku 2026 stanowi Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 6 sierpnia 2025 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2026 (M. P. poz. 769). Zasady stosowania stawek opłat nie ulegają zmianie i są w dalszym ciągu określone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. poz. 2490).
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    Szkolenie 2025 Bilans LZO
    Szkolenie 2025 Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń powietrza
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER
    obliczenia śladu węglowego
    Konferencja LNG i bioLNG 6-7.10.2025 Gdynia
    Operat FB

    Zobacz komunikaty KE / JRC / UE-BRITE (IPPC Bureau) / INCITE / Rada Unii Europejskiej / Rada Europejska / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    GIOŚ: Rejestr poważnych awarii w 2024 r.

    IOŚ: Od krajowych strategii do lokalnych działań. Rolnictwo w obliczu zmian klimatu (17.10.2025)

    WIOŚ w Warszawie: Uciążliwość zapachowa pochodząca od osadów ściekowych na terenie Ostrowi Mazowieckiej (16.10.2025)

    KOBiZE: publikacja dotycząca modyfikacji ETS2: “A Fairer ETS2: Policy options ensuring climate ambition with social balance, while addressing price risks and distributional impacts” (16.10.2025)

    EPA [zapobieganie pożarom lasów] Issues Policy Guidance to Help Prevent Catastrophic Wildfires, Promote Use of Prescribed Fires for Mitigation Efforts (16.10.2025)

    IOŚ: Jak planować rozwój w kontekście zmian klimatu? (15.10.2025)

    MKiŚ: 2 mld zł z KPO na wsparcie produkcji zielonego wodoru (14.10.2025)

    IOŚ: Opracowany przez ekspertów z IOŚ-PIB pierwszy w Polsce Regionalny Plan Adaptacji do zmian klimatu (10.10.2025)

    Rada Unii Europejskiej: Rada zatwierdza wnioski dotyczące stosowania zachęt podatkowych w celu wspierania czystych technologii i przemysłu (10.10.2025)

    EU-BRITE: The Kick-off Meeting for the drawing up of the best available techniques reference document for Landfills (LAN BREF) took place as a hybrid meeting from 6 to 9 October 2025 (10.10.2025)

    WIOŚ w Rzeszowie: Działania kontrolne WIOŚ w związku ze zgłoszeniem zanieczyszczenia powietrza z instalacji do przetopu wtórnego aluminium w Nowej Dębie (9.10.2025)

    WIOŚ w Warszawie: ćwiczenia w zakładzie o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej w Mościskach (9.10.2025)

    JRC: Podaż i popyt na biomasę w UE w latach 2012–2022 (9.10.2025)

    JRC: Unprecedented Amazon fires in 2024 fuel record CO₂ emissions (8.10.2525)

    KOBiZE: Wyłączenie dotychczasowego interfejsu Rejestru Unii (8.10.2025)

    KOBiZE: Wywiad Roberta Jeszke dla Business Insider Polska na temat potencjalnych skutków i uwarunkowań związanych z wprowadzaniem nowego systemu ETS2 (6.10.2025)

    Instrat: Czwarty odczyt Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki IDPG – za I półrocze 2025 r. (6.10.2025)

    JRC: Who is "energy poor" in the EU? (6.10.2025)

    JRC: Global anthropogenic emissions (CAMS-GLOB-ANT) for the Copernicus Atmosphere Monitoring Service simulations of air quality forecasts and reanalyses (6.10.2025)

    JRC: Gospodarka o obiegu zamkniętym może ograniczyć emisję CO₂ przez przemysł ciężki nawet o 231 milionów ton rocznie (3.10.2025)

    KOBiZE: Konsultacje publiczne dotyczące CBAM (2.10.2025)

    WIOŚ w Warszawie: Ćwiczenia w zakładach o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej w Płocku (1.10.2025)

    EPA [HFC] Proposes Reforming Biden Technology Transitions Rule to Lower Costs for American Families at the Grocery Store, Make Refrigerants Affordable, Safe and Accessible Again (30.9.2025)

    EPA [transport] Rings the Alarm on California’s Latest Questionable Attempt to Impose EV Mandates (30.9.2025)

    EPA [pożar magazynu energii – prace porządkowe po pożarze] Oversees Largest Lithium-Ion Battery Cleanup in Agency History at Moss Landing (29.9.2025)

    EEA: Europe's environment 2025 (29.9.2025)

    U.S. EPA [energetyka] Administrator Zeldin Announces Actions to Unleash American Energy at National Energy Dominance Council’s Advancing America’s Beautiful Clean Coal Event (29.9.2025)

    Rada Unii Europejskiej: CBAM – Rada zatwierdza uproszczenie instrumentu zapobiegającego ucieczce emisji (29.9.2025)

    MKiŚ: Polska i Norwegia chcą współpracować przy technologiach CCUS (26.9.2025)

    KOBiZE: Kongres Nowej Mobilności w Katowicach: okrągły stół ws. ETS2 (26.09.2025)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Construction of copper, iron and manganese anthropogenic emission inventories for Europe

    Chemical and optical properties of biomass burning and diesel emissions and their atmospheric aging: A comprehensive chamber study

    London: Nitrogen dioxide measured with a low-cost sensor network and mobile monitoring

    Assessment of atmospheric concentrations, gas/particle partitioning, cancer risks, sources, and atmospheric transport of PCDD/Fs in a suburban area of Bursa, Türkiye

    Improved monitoring of methane emissions for the oil and gas sector with Sentinel-2 satellite observations

    Zobacz EUR-Lex:

    Sprostowanie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (8.10.2025)

    P9_TA(2024)0319 – Jakość powietrza i czystsze powietrze dla Europy – Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (17.9.2025)

    Decyzja Komisji z dnia 12 września 2025 r. w sprawie zlecenia centralnemu administratorowi wprowadzenia do rejestru Unii zmian w tabelach krajowego rozdziału uprawnień do emisji lotniczych państw członkowskich w celu uwzględnienia wykorzystania kwalifikujących się paliw lotniczych w 2024 r. (16.9.2025)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2025/1786 z dnia 9 września 2025 r. w sprawie publikacji wykazu podającego niektóre poziomy emisji CO2 przypadające na producenta oraz średnie indywidualne poziomy emisji CO2 wszystkich nowych pojazdów ciężkich zarejestrowanych w Unii na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1242 na okres sprawozdawczy roku 2023 (11.9.2025)

    Sektory energochłonne – Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie sektorów energochłonnych 2025/2536 RSP (9.9.2025)

    Zmiana dyrektyw UE 2022/2464 i UE 2024/1760 w odniesieniu do dat, od których państwa członkowskie mają stosować niektóre wymogi dotyczące sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju i niektóre wymogi w zakresie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju – Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego dyrektywy UE 2022/2464 i UE 2024/1760 w odniesieniu do dat, od których państwa członkowskie mają stosować niektóre wymogi dotyczące sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju i niektóre wymogi w zakresie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (9.9.2025)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji UE 2025/1706 z dnia 25 lipca 2025 r. ustanawiające zasady, procedury i metodyki badań dotyczące stosowania rozporządzenia UE 2024/1257 w odniesieniu do homologacji typu pojazdów kategorii M1 i N1 w zakresie emisji spalin i emisji par oraz zmieniające rozporządzenie wykonawcze UE 2020/683 (5.9.2025)