Tło zanieczyszczenia powietrza (aktualny stan jakości powietrza)

    Zagadnienia opisane w tym dziale omawiamy również na cyklicznych szkoleniach pt. Obliczanie rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w powietrzu. Najbliższe szkolenie odbędzie się 29-30.10.2024 r. Zakres szkolenia przedstawiamy na stronie https://wszystkooemisjach.pl/565

    Na tej stronie prezentujemy najważniejsze zagadnienia dotyczące tła zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, w tym aktualność informacji z GIOŚ, zakres związków i sposób postępowania w razie braku niektórych substancji, optymalizację pracy przy uwzględnianiu tła w modelowaniu stężeń imisyjnych.

    Termin ważności

    We wcześniejszych latach w różnych województwach otrzymywaliśmy zaktualizowane dane o tle zanieczyszczenia powietrza w różnych terminach po zakończeniu roku kalendarzowego (w pierwszych tygodniach stycznia, po dłuższym czasie lub dopiero po opublikowaniu rocznych ocen jakości powietrza). Z doświadczenia roku 2022 wynika, że termin aktualizacji informacji o tle został ujednolicony dla wszystkich Regionalnych Wydziałów Monitoringu Środowiska GIOŚ. Zgodnie z aktualną informacją GIOŚ (pismo z dnia 29.08.2022 r.) „Aktualny stan jakości powietrza (tło substancji) określany jest na podstawie ostatniej rocznej oceny jakości powietrza wykonanej przez GIOŚ dla danego województwa […] Na przykład w roku 2022 wojewódzkie oceny jakości powietrza za rok 2021 zostały wykonane do dnia 30 kwietnia 2022 r. i po tym terminie rozkłady stężeń, opracowane do ocen poszczególnych substancji, są podstawą przygotowania i udostępniania informacji o tle substancji w powietrzu. Informacje te będą aktualne do czasu wykonania kolejnej rocznej oceny jakości powietrza, czyli oceny za rok 2022. Zatem w okresie od 1 maja 2022 r. do 30 kwietnia 2023 r. aktualny stan jakości powietrza (tło substancji) określany jest na podstawie wyników oceny jakości powietrza za rok 2021.”

    Zapewnienie aktualności danych o tle w przewidywalnym terminie ma szczególne znaczenie dla postępowań administracyjnych dotyczących decyzji środowiskowych oraz pozwoleń na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, pozwoleń zintegrowanych i zgłoszeń instalacji. Dzięki przyjętemu rozwiązaniu znika obszar niepewności dotyczący aktualności tła i potrzeba wezwania do jego wyjaśnienia.

    Aktualność rocznych ocen jakości powietrza można sprawdzić na stronie GIOŚ/Publikacje/Roczna ocena… lub na stronie portalu wszystkooemisjach.pl Roczna ocena jakości powietrza za rok 2021, 2020, 2019

    Zakres substancji

    Podstawą określenia tła przez GIOŚ jest punkt 1.1 referencyjnej metodyki modelowania poziomów substancji w powietrzu, zawartej w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2010 Nr 16 poz. 87), zgodnie z którym:

    -    tło substancji, dla których są określone dopuszczalne poziomy w powietrzu, stanowi aktualny stan jakości powietrza określony przez właściwy inspektorat ochrony środowiska jako stężenie uśrednione dla roku

    -    dla pozostałych substancji tło uwzględnia się w wysokości 10 % wartości odniesienia uśrednionej dla roku

    -    tło opadu substancji pyłowej uwzględnia się w wysokości 10 % wartości odniesienia opadu substancji pyłowej

    W teorii ww. regulacja wydaje się prosta do zastosowania. Dla związków o określonych poziomach dopuszczalnych tło zanieczyszczenia powietrza podaje GIOŚ. Dla pozostałych należy przyjąć 10 % wartości odniesienia dla roku. W praktyce często jednak nie udaje się tego zrealizować.

    Zgodnie z zapisem punktu 1.1 aktualny stan jakości powietrza powinien zostać określony przez GIOŚ dla związków wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 września 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (t.j. Dz.U. 2021 poz. 845), zatytułowanym Poziomy dopuszczalne dla niektórych substancji w powietrzu […], czyli dla następujących związków:

    -    benzenu

    -    dwutlenku azotu

    -    tlenków azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu

    -    dwutlenku siarki

    -    ołowiu i jego związków w pyle zawieszonym PM10

    -    PM2,5

    -    PM10

    Dyskusyjne, ale nie problematyczne w postępowaniach administracyjnosadowych jest określanie tła dla tlenku węgla. Został bowiem dla tego związku określony poziom dopuszczalny, ale nie dla roku. Nie ma to większego znaczenia, ponieważ nie ma również normatywu jakości powietrza dla roku wyrażonego wartością odniesienia. Problematyczne może być nieokreślenie przez niektóre wydziały GIOŚ tła zanieczyszczenia powietrza dla NOx. Część wydziałów udziela informacji o NOx, jeżeli uwzględnimy ten związek we wniosku (na standardowym formularzu wystarczy samodzielnie dodać pole NOx). Poniżej przedstawiamy fragmenty oryginalnych odpowiedzi GIOŚ z różnych województw, pokazujące różnice pomiędzy tłem NOx i NO2:

    aktualny stan zanieczyszczenia powietrza

    Jeżeli we wniosku o udzielenie informacji spełniliśmy obowiązek wynikający z ww. punktu 1.1 (we wniosku o udostępnienie informacji było zawarte żądanie podania tła dla NOx w przeliczeniu na NO2) oraz nie uzyskaliśmy odpowiedzi z GIOŚ, do określenia tła dla NOx możemy wykorzystać informację o stężeniu NO2. Niedopuszczalne jest natomiast zignorowanie informacji o tle NO2 i przyjęcie tła dla NOx według ogólnej zasady 10 % poziomu dopuszczalnego. Konieczne jest uwzględnienie oczywistego warunku logicznego „jeżeli tło zanieczyszczenia powietrza NO2 ma pewną wartość, to tło sumy NO2 i NO (czyli tlenków azotu) nie może mieć niższej wartości”, na przykład:

    -    otrzymaliśmy informację z GIOŚ o tle NO2 na poziomie 20 µg/m3

    -    nie otrzymaliśmy informacji o tle NOx

    -    tło zanieczyszczenia powietrza NOx nie może wynosić 10 % z 30 µg/m3, czyli 3 µg/m3, ponieważ tło samego dwutlenku azotu, który stanowi jeden ze składników NOx wynosi 20 µg/m3

    Oprócz oczywistego warunku logicznego zastosowanie ogólnej zasady 10 % poziomu dopuszczalnego nie odpowiada interpretacji językowej punktu 1.1, który w zakresie zasady 10 % odwołuje się wyłącznie do wartości odniesienia, a przywołana wartość 30 µg/m3 jest poziomem dopuszczalnym, a nie wartością odniesienia.

    Rozporządzenie w sprawie wartości odniesienia nie daje nam również podstaw do samodzielnego oszacowania tła zanieczyszczenia powietrza NOx na wyższym poziomie niż NO2. Chociaż różnice pomiędzy stężeniami NO2 i NOx możemy obserwować na każdej stacji monitoringowej (w zależności od odległości stacji od źródeł emisji są one większe lub mniejsze, ale zawsze mają wartość większą od zera, co oznacza, że w powietrzu tlenków azotu jest więcej niż dwutlenku azotu), nie wolno nam tej różnicy dodać do poziomu NO2. Wiążącą moc dla postępowania administracyjnego ma wyłącznie informacja uzyskana z GIOŚ (aktualny stan jakości powietrza).

    Znaczenie zmiany tła dla oceny wyników modelowania i optymalizacja pracy w Operacie FB

    Dla użytkowników programu obliczeniowego Operat FB ważna może być informacja o zasadach dokonywania w programie oceny wartości odniesienia (różnicy pomiędzy wartością dopuszczalną i tłem zanieczyszczenia). Dane o tle zanieczyszczenia powietrza są całkowicie niezależne od wyników obliczeń, co oznacza, że po zmianie danych o tle nie ma potrzeby wykonywania ponownych obliczeń. Program dokonuje jedynie ponownej oceny uzyskanych wcześniej wyników ze zaktualizowanymi wartościami dyspozycyjnymi.

    Pracę przy wprowadzaniu danych do programu optymalizujemy w dwóch krokach:

    •    krok I: wybieramy funkcję „Oblicz z Da”. Program obliczy tło zanieczyszczenia powietrza dla wszystkich związków na poziomie 10 % wartości odniesienia określonej dla roku i poziomów dopuszczalnych (NOx, PM2,5), a dla tlenku węgla przyjmie wartość 0:

    tło zanieczyszczenia powietrza

    •    krok II: wpisujemy wartości tła związków, dla których otrzymaliśmy informację z GIOŚ

    tło zanieczyszczenia powietrza w Polsce

    Aktualności
    • 06
      listopad
      Zapraszamy na Smart City Forum, które odbędzie się w dniach 18-19 listopada 2024 roku w The Westin Warsaw Hotel. Bez wątpienia to najważniejsze wydarzenie w Polsce poświęcone inteligentnym miastom. Stanowi platformę, gdzie eksperci, samorządowcy i przedstawiciele biznesu spotykają się, aby dyskutować nad wyzwaniami związanymi ze zrównoważonym rozwojem miast, w szczególności transportem, data science oraz decentralizacją produkcji ciepła. Szczegóły Wydarzenia na stronie https://smartcityforum.pl/
    • 14
      październik
      Przypominamy o ważnych wydarzeniach z zakresu paliw i emisji, które odbywają się w bieżącym tygodniu: - Green Gas Poland 2024: VI Konferencja Biogazu i Biometanu 14-15.10.2024 w Warszawie - Konferencja Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie 17-18.10.2024 w Lublinie W zakresie paliw gazowych omawiane będą, między innymi takie tematy jak rozwój biogazu i biometanu rolniczego, biogazu z oczyszczalni ścieków i składowisk odpadów, natomiast w zakresie paliw alternatywnych szereg zagadnień związanych z modernizacją polskiego ciepłownictwa w kontekście dekarbonizacji. Organizatorzy zaplanowali wydarzenia w formule łączącej wykłady z warsztatami praktycznymi, prowadzonymi na przykładzie konkretnych instalacji i wdrożonych rozwiązań.
    • 01
      październik
      W przeddzień VIII Konferencji Polskiej Platformy LNG i bioLNG, która odbędzie się 2-3 października w Gdyni przedstawiamy najważniejsze informacje o zmianach zachodzących na rynku paliw gazowych, w szczególności w zakresie zastępowania metanu kopalnego biometanem. W zagadnienie rozpoczynającej się transformacji wprowadza Adam Niklewski Prezes Związku pracodawców Polska Platforma LNG i bioLNG. Wywiad publikujemy na stronie https://wszystkooemisjach.pl/573/lng-i-biolng-wywiad-z-adamem-niklewskim-prezesem-polskiej-platformy-lng-i-biolng-3009
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    Operat FB
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER

    Zapraszamy na tegoroczną edycję szkoleń:

    - Specjalista ds. Emisji 24-25.09.2024

    - Obliczenia rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w powietrzu 29-30.10.2024

    - Bilans LZO 26-27.11.2024

    Zobacz komunikaty JRC/ UE-BRITE (IPPC Bureau) / INCITE / Rada Unii Europejskiej / Rada Europejska / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    U.S. EPA [ograniczanie zanieczyszczenia powietrza w miastach portowych] Biden-Harris Administration announces nearly $40 million of Clean Ports investments in Connecticut as part of Investing in America agenda (01.11.2024)

    U.S. EPA [redukcja emisji przemysłowych poprzez granty na inwestycje] Biden-Harris Administration Announces Georgia Selectee to Receive $350,000 in Grants to Help Businesses Prevent Pollution as Part of Investing in America Agenda (01.11.2024)

    EPA [emisja niezorganizowana LZO] Issues Nearly $1.5M in Penalties to Three Facilities in Louisiana Parishes (31.10.2024)

    EEA: Historical and projected emissions from stationary installations covered by the EU Emissions Trading System in the European Economic Area (31.10.2024)

    National progress towards greenhouse gas emission targets under the Effort Sharing Regulation ESR (31.10.2024)

    EEA: Progress towards achieving climate targets in the EU-27 (31.10.2024)

    emisje CO2 osiągnięcia cele ETS handel CO2
    © EEA

    EEA: EU agricultural emissions by source and projected emissions (31.10.2024)

    CO2 emisje z rolnictwa
    © EEA

    EEA: Greenhouse gas emission intensity of electricity generation, EU level (31.10.2024)

    EEA: New registration of electric cars, EU-27 (31.10.2024)

    JRC: Atlas of the Human Planet: 50 years of population growth and urbanisation trends uncovered (30.10.2024)

    EEA: Variations (1990-2022) in the emissions of pollutants from transport by mode in EU-27 (28.10.2024)

    EEA: Emissions of pollutants from transport in EU-27 (28.10.2024)

    EPA [bezwodny amoniak] Requires Wawona Frozen Foods in Fresno, Calif., to Comply with Chemical Safety Laws (23.10.2024)

    INCITE: Explore the innovative Techniques

    GIOŚ: Spotkanie organizacyjne w zakresie poważnych awarii dla Inspekcji Ochrony Środowiska (17.10.2024)

    IOŚ: Zaproszenie na konferencję „Rozwój systemu ETS.. 25 października 2024” (17.10.2024)

    NIK: Nieutwardzone drogi w Wielkopolsce to wyzwanie dla gmin (16.10.2024)

    ETO: EU risks falling behind in the race for climate adaptation (16.10.2024)

    IOŚ: zaproszenie na spotkanie Krajowego Programu Współpracy Serwisu Monitoringu Atmosfery Copernicus 23 października 2024 (15.10.2024)

    JRC: INCITE platform out today for submission of clean technologies (15.10.2024)

    EPA [raport za rok 2023 o emisjach gazów cieplarnianych w USA] Releases 2023 Data Collected Under Greenhouse Gas Reporting Program (15.10.2024)

    Rada Unii Europejskiej: Jakość powietrza – Rada ostatecznie zatwierdza surowsze normy w UE (14.10.2024)

    GIOŚ: Stacja monitoringu powietrza w Małogoszczu uruchomiona po modernizacji (14.10.2024)

    INCITE starts work with the iron and steel sector through site visits in Sweden (10.10.2024)

    KOBiZE: Instrukcja wypełniania sprawozdania CBAM na podstawie danych z arkusza wymiany informacji oraz powiadomienie o narzędziu samooceny CBAM (10.10.2024)

    KOBiZE: Metoda wypełniania sprawozdań CBAM w przypadku braku danych rzeczywistych – aktualizacja (10.10.2024)

    WIOŚ w Warszawie: ćwiczenia na terenie zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (08.10.2024)

    EU-BRITE: The Industrial Emissions Directive IED Article 75 Committee gave a positive opinion on the draft Commission Implementing Decision establishing the Best Available Techniques BAT conclusions for the Smitheries and Foundries industry SF (04.10.2024)

    EPA [bezwodny amoniak) Fines Roquette America Inc. of Keokuk, Iowa, for Alleged Chemical Risk Prevention Violations (03.10.2024)

    EPA [jakość powietrza w pomieszczeniach] Honors Home Builders and Raters for Providing Healthier Indoor Air (03.10.2024)

    EPA [migracja LZO z wód gruntowych do budynków] Finalizes Plan to Address Contamination in Buildings at the Meeker Avenue Plume Superfund Site in Brooklyn (02.10.2024)

    EPA [PFAS] Proposes to Expand Public Access to Information on More Than One Hundred PFAS “Forever Chemicals” and Support Needed Pollution Prevention Efforts (02.10.2024)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Temporal and spatial variations in NO2 fluxes by tall tower eddy covariance measurements over a dense urban center in Sakai, Japan

    Concentrations and short-term health effects of VOCs in explored subway, bus and taxi in Beijing, China

    Calibration of NO, SO2, and PM using Airify: A low-cost sensor cluster for air quality monitoring

    Development of a city-level surface ozone forecasting system using deep learning techniques and air quality model: Application in eastern China

    Association between long-term exposure to air pollution and cause-specific mortality within five Italian longitudinal metropolitan studies

    Exposure to particulate matter when commuting in the urban area of Grenoble, France

    Aerosol classification under non-clear sky conditions based on geostationary satellite FY-4A and machine learning models

    Zobacz EUR-Lex:

    Sprostowanie do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/1610 z dnia 14 maja 2024 r. zmieniającego rozporządzenie UE 2019/1242 w odniesieniu do zaostrzenia norm emisji CO2 dla nowych pojazdów ciężkich oraz włączenia obowiązków sprawozdawczych, zmieniającego rozporządzenie UE 2018/858 i uchylającego rozporządzenie UE 2018/956 (29.10.2024)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji UE 2024/2729 z dnia 22 października 2024 r. zezwalające na zwolnienie na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/573 w odniesieniu do stosowania fluorowanych gazów cieplarnianych w niektórych urządzeniach do symulacji środowiskowej, w laboratoryjnych urządzeniach do suszenia rozpyłowego lub liofilizacji oraz w wirówkach laboratoryjnych (23.10.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego – Paliwa niskoemisyjne i odnawialne: budowanie potencjału przemysłu europejskiego w zakresie dekarbonizacji (23.10.2024)

    Sprostowanie do rozporządzenia delegowanego Komisji UE 2023/2485 z dnia 27 czerwca 2023 r. zmieniającego rozporządzenie delegowane UE 2021/2139 ustanawiające dodatkowe techniczne kryteria kwalifikacji służące określeniu warunków, na jakich niektóre rodzaje działalności gospodarczej kwalifikują się jako wnoszące istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy działalność ta nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych (22.10.2024)

    Zawiadomienie Komisji w sprawie stopniowego wycofywania zachęt finansowych dla indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi na podstawie wersji przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (18.10.2024)

    Sprawozdanie specjalne 15/2024 pt. Przystosowanie się do zmiany klimatu w UE – działania nie nadążają za ambicjami (17.10.2024)

    Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 stycznia 2024 r. w sprawie opracowania kompleksowej europejskiej strategii portowej 2023/2059 (17.10.2024)

    Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 stycznia 2024 r. w sprawie energii geotermalnej 2023/2111 (17.10.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2024/2666 z dnia 14 października 2024 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą pszenicy, żyta, kukurydzy, jęczmienia, pszenżyta, buraka cukrowego, rzepaku, trawy polowej i użytków zielonych przeznaczonych do koszenia w Niemczech (15.10.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2024/2624 z dnia 8 października 2024 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą rzepaku w Czechach (09.10.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2024/2626 z dnia 8 października 2024 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą pszenicy, kukurydzy i rzepaku na Litwie (09.10.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2024/2630 z dnia 8 października 2024 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą rzepaku w Danii (09.10.2024)

    Rozporządzenie delegowane Komisji UE 2024/2620 z dnia 30 lipca 2024 r. uzupełniające dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących uznania, że gazy cieplarniane stały się trwale chemicznie związane w produkcie (04.10.2024)

    Sprawozdanie specjalne ETO 20/2024: Plany w ramach wspólnej polityki rolnej – bardziej ekologiczne, ale nieodpowiadające ambicjom UE w dziedzinie klimatu i środowiska (01.10.2024)