Bilans LZO – powlekanie metali, tworzyw sztucznych, powlekanie tkanin, włókien, folii lub powlekanie papieru

Powlekanie metali, tworzyw sztucznych, powlekanie tkanin, włókien, folii lub powlekanie papieru ujęte zostało w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji w załączniku nr 7, w punkcie 2.3. oraz 2.5. Instalacje, których łączna zdolność produkcyjna wymaga zużycia LZO (VOC) na poziomie przekraczającym 5 Mg/rok obowiązują standardy emisyjne określone w załączniku nr 8, w tabeli 1, pozycja 11, to jest standard S₁ (standard emisji zorganizowanej – stężenie LZO (VOC) w gazach odlotowych w przeliczeniu na TOC) równy 100 mg/m³_u lub 75 mg/m³_u lub 50 mg/m³_u oraz standard S₂ (standard emisji niezorganizowanej) wynoszący 20 %. Ze względu na uniwersalny charakter kategorii, obejmującej wiele rodzajów materiałów oraz nie określający metody powlekania, kategoria ta jest najczęściej występującą wśród instalacji podlegających pod standardy emisji LZO.

Zgodnie z § 34.1. ww. rozporządzenia dotrzymanie standardu S₂ sprawdza się na podstawie następującego równania:

 

Dla instalacji prowadzących powlekanie metali, tworzyw sztucznych, powlekanie tkanin, włókien, folii lub powlekanie papieru poprawne wyznaczenie elementów powyższego wzoru wymaga zachowania następujących zasad:

• precyzyjnego określenia LZO (VOC) w wykorzystanych materiałach (I1): zaleca się oparcie obliczeń na strumieniach preparatów, dla których w sposób wiarygodny określono zawartość LZO (VOC), np. z podziałem wykorzystywanych preparatów na poszczególne rodzaje (najbardziej szczegółowo jak to możliwe), dla których dostawca zapewnia karty charakterystyki. W przypadku braku danych lub wątpliwości co do ich jakości, różnicę masy LZO (VOC) zawartych w surowcu i utrwalonej powłoce można wyznaczyć doświadczalnie. Przykłady oznaczeń dla różnych rodzajów farb przedstawiamy w dziale Obliczenia emisji w zakładce Malowanie farbami rozpuszczalnikowymi. Analizą objęliśmy farbę epoksydową, poliwinylową, chlorokauczukową, ftalową, olejno-ftalową, poliuretanową oraz nitrocelulozową. Dla instalacji o stałych poziomach magazynowych na początku i końcu okresu rozliczeniowego można pominąć stany magazynowe,

• wiarygodnego określenia masy LZO (VOC) odzyskanych i skierowanych poza instalację (I3) lub ponownie w niej zastosowanych (I2): w przypadku gdy wykorzystywany układ destylacji, lub układ adsorpcji z desorpcją nie jest wyposażony w automatyczny pomiar ilości rozpuszczalników, wymagane jest zastosowanie algorytmu szacowania strumienia I2, I3 odpowiadającego charakterystyce pracy eksploatowanych urządzeń,

• wobec nielicznych rodzajów farb, w których w trakcie utwardzania następuje wiązanie LZO (VOC) w masie powłoki lakierniczej, uzyskanie zweryfikowanych danych o masie LZO (VOC) zawartych w produkcie (H),

• zidentyfikowania strumieni odpadów zawierających LZO (O), w szczególności:

  • szlamów z układów mokrego wychwytywania odkurzu,

  • farb odpadowych,

  • wykorzystanych „brudnych” rozpuszczalników (dla instalacji bez układu destylacji),

  • pozostałości w opakowaniach,

w przypadku istotnych różnic w masie odpadów magazynowanych na początku i końcu okresu rozliczeniowego, zaleca się uwzględnienie w bilansie LZO różnicy stanów magazynowych,

• wiarygodnego określenia ładunku LZO (VOC) zawartych w ściekach (W): w przypadku instalacji o znaczących strumieniach ścieków, zaleca się określenie zawartości LZO (VOC) na podstawie pomiarów,

• określenia rzeczywistej ilości LZO (VOC) zneutralizowanych lub zatrzymanych w urządzeniach oczyszczających odgazy (R): wielokrotny pomiar skuteczności urządzeń dopalających, pomiar masy adsorbentów „czystych” i wykorzystanych,

• zapewnienia dostatecznej pewności obliczeń wielkości emisji zorganizowanej (G) z wyłączeniem emisji z układów wentylacji ogólnej i odpowietrzeń zbiorników, które nie są wyposażone w urządzenia ograniczające emisję.

Zrównoważenie emisji LZO (VOC)

Określenie dla instalacji do powlekania dwóch rodzajów standardów (S₁ oraz S₂) daje możliwość zrównoważenia emisji LZO (VOC). Pomijając strumienie poboczne (O, W) oraz z uwzględnieniem specyfiki stosowanych farb (decydującej o strumieniu H), celem zrównoważenia emisji jest właściwe wypośrodkowanie ładunku LZO (VOC) pomiędzy emisję zorganizowaną i niezorganizowaną tak, by oba standardy były dotrzymane. Metodyka ta dotyczy głównie instalacji nowych lub zmienianych w zakresie układów wentylacyjnych. Przy projektowaniu wydajności układów wentylacyjnych kabin lakierniczych, pól odkładczych i suszarni, równie istotnym kryterium jak dotrzymanie standardu S₁ jest wielkość ładunku o jaki te strumienie pomniejszają ilość LZO (VOC) wprowadzanych w sposób zorganizowany, a więc kryterium standardu S₂. Właściwe zrównoważenie emisji pozwala również w niektórych przypadkach wyeliminować potrzebę instalowania urządzeń do redukcji emisji lub ograniczyć strumień powietrza jaki musi być oczyszczany, a który decyduje o kosztach inwestycyjnych i eksploatacyjnych.