Paliwa stałe w programach PONE w świetle tzw. Ustawy antysmogowej

    28 stycznia 2016 r. Polska Izba Ekologii zorganizowała konferencję „Paliwa stałe w programach PONE w świetle tzw. Ustawy antysmogowej”. Celem Konferencji było dostarczenie wiedzy niezbędnej dla jednostek samorządowych i zarządców budynków mieszkalnych wielorodzinnych w zakresie eliminowania niskiej emisji z sektora komunalno-bytowego, z wykorzystaniem nowoczesnych instalacji spalania paliw stałych małej mocy poprzez realizację Programów Ograniczania Niskiej Emisji. 

    Propozycje rozwiązań umożliwiających znaczne ograniczenie niskiej emisji, które jednocześnie byłby dostępne pod względem finansowym dla społeczeństwa, a więc opartych na węglu kamiennym, nabiera szczególnego znaczenia w kontekście tzw. Ustawy antysmogowej, czyli znowelizowanej Ustawy Prawo Ochrony Środowiska, w odniesieniu do art. 96. Daje ona możliwość podejmowania decyzji, przez jednostkę samorządu terytorialnego - sejmik województwa, ograniczających lub wręcz zakazujących eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, http://dokumenty.rcl.gov.pl/D2015000159301.pdf. Dotychczasowa praktyka (uchwała Sejmiku Województwa Małopolskiego Nr XVIII/243/16) wskazuje na wykorzystanie ww. ustawy do wprowadzenia całkowitego zakazu spalania paliw stałych - węgla oraz drewna, zamiast określenia „parametrów emisji instalacji, w których następuje spalanie paliw”, a taką możliwość daje tzw. Ustawa antysmogowa.

    W raporcie NIK o wynikach kontroli ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami (12.2014) jako przykład obniżenia emisji umożliwiającego osiągnięcie odpowiedniej jakości powietrza podano aktualizację Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, która wskazuje wymagany do osiągnięcia poziom redukcji emisji przekraczający 500% dla pyłu PM10 i benzo(a)pirenu. Zmniejszenie niskiej emisji na poziomie ułamka procenta lub nawet kilku procent, jaką można uzyskać bez rozwiązania problemu ogrzewania paliwami stałymi pozostaje bez istotnego znaczenia dla jakości powietrza atmosferycznego.

    W wykładzie otwierającym konferencję i zarazem wprowadzającym do zagadnienia ograniczania niskiej emisji z sektora komunalno-bytowego dr inż. Krystyna Kubica zwróciła uwagę na konieczność uwzględnienia wszystkich aspektów, tj. prawnych, technicznych, ekonomicznych i społecznych,
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf. Zwróciła uwagę, że jednym z głównych barier skutecznego eliminowania niskiej emisji  jest brak krajowych uregulowań prawnych w zakresie standardów emisji z instalacji spalania o mocy do 1MW, standardów jakości paliw stałych, zwłaszcza wegla dla tych instalacji oraz systemowego nadzoru nad stanem instalacji spalania w indywidualnych gospodarstwach domowych. Podkreśliła, że to nie paliwa są odpowiedzialne za wysokie emisje zanieczyszczeń, zwłaszcza toksycznych substancji, ale technologie ich spalania, a dla skutecznego ograniczenia emisji źródła spalania w gospodarstwach domowych należy traktować jak instalacje spalania, w których kocioł, komin i paliwo muszą integralnie traktowane. Względy ekonomiczne wymagają wsparcia finansowego wymiany starych, nieefektywnych kotłów  na nowoczesne instalacje w indywidulanych gospodarstwach domowych ze strony samorządów gminnych. Przykładem tego jest program PONE, realizowany w Tychach, dofinansowany ze środków WFOŚiGW w Katowicach. W wyniku realizacji tego projektu sumaryczna roczna emisja zanieczyszczeń z jednego kotła o mocy 25kW zmniejszyła się o około 90% (z 1350 kg do 150 kg): 

    paliwa stałe ogolny
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Krystyna Kubica – Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf 

    spalanie paliw techniki
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Krystyna Kubica – Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf 

    paliwa stałe środki pozatechniczne
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Krystyna Kubica – Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf

    Ww. zagadnienia techniczne, społeczne i prawne określają istotę problemu emisji z ogrzewania indywidualnego. Uwzględniają również ekonomiczne aspekty powszechnego wykorzystania paliw stałych, które wskazują, że niezamożność społeczeństwa w długiej perspektywie będzie czynnikiem decydującym o dominującym udziale węgla w sektorze komunalnym. Bez wypracowania rozwiązań możliwych do wprowadzenia na szeroką skale i akceptowalnych społecznie nie ma możliwości osiągnięcia redukcji niskiej emisji w stopniu, który znajdzie przełożenie na poprawę jakości powietrza.

    Różnice w emisji z tradycyjnego kotła węglowego i nowoczesnego kotła retortowego opalanego węglem EKORET lub EKO-FINS przedstawił na Konferencji Dr inż. Leon Kurczabiński, ekspert PIE, ekspert UNECE omówił wagę jakości paliw stałych, zwłaszcza role tzw. kwalifikowanych paliw węglowych w ograniczaniu niskiej emisji, których stosowanie w automatycznych kotłach jest podstawowym warunkiem redukcji emisji. Podkreślił, że w dalszym ciągu koszt jednostki ciepła użytkowego otrzymywanego z węgla jest najniższy, w porównaniu do gazu, oleju, energii elektrycznej:

    paliwa stałe koszty
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Leon Kurczabiński, Paliwa węglowe dla wysokosprawnych urządzeń grzewczych małej mocy – zalecenia jakościowe, prognoza podaży i popytu http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/2_2_L_Kurczabinski.pdf 

    paliwa stałe kwalifikowane
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Leon Kurczabiński, Paliwa węglowe dla wysokosprawnych urządzeń grzewczych małej mocy – zalecenia jakościowe, prognoza podaży i popytu
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/2_2_L_Kurczabinski.pdf

    Aktualny stan polskiego rynku kotłów grzewczych małych mocy ( < 0,5 MW) opalanych paliwami stałymi, z uwzględnieniem wymagań dopuszczalnych emisji określonych w normie produktowej PN EN303-5:2012 został omówiony przez Pawła Arczyńskiego, konsultanta ds. ekologicznego ogrzewania paliwami stałymi Platformy Producentów Urządzeń Grzewczych na Paliwa Stałe (PPUGPS). Podkreślił on, że są dostępne polskie kotły spełniające wymagania najwyższej klasy 5:

    normy spalin
    Źródło: materiały konferencyjne - Paweł Arczyński – Parametry jakościowe kotłów na paliwa stałe – węgiel i biomasę; stan aktualny i przyszłość w aspekcie spełnienia wymagań programów PONE
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/2_1_P_Arczynski.pdf

    Zawarte w normie PN-EN 303-5:2012 graniczne wartości emisji pyłu dla klasy 4 i 5 są rzędu wielkości emisji dopuszczalnych określonych dla średnich obiektów energetycznego spalania w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2015/2193 z dnia 25 listopada 2015 r. Przyjęte w niej poziomy stężeń pyłu w spalinach wynoszą odpowiednio:

    - 50 mg/m3u 6% O2 dla obiektów istniejących, o nominalnej mocy cieplnej nie większej niż 5 MW,

    - 30 mg/m3u 6% O2 dla obiektów istniejących, o nominalnej mocy cieplnej większej niż 5 MW,

    - 20 mg/m3u 6% O2 dla obiektów nowych, innych niż silniki i turbiny gazowe.

    Wymagania prawne wobec źródeł o mocy poniżej 1 MW zostały szczegółowo omówione przez dr inż. Krystynę Kubicę., eksperta PIE w referacie pt. Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP. Przedstawiła ona przykłady uregulowań w tym zakresie w innych krajach UE, w tym tzw. ekoznakowanie, a także omówiła szczegółowo rozporządzenia KE w/s wymagań dyrektywy ekoprojekt w odniesieniu do ogrzewaczy pomieszczeń i kotłów na paliwa stałe o mocy do 0,5MW, które będą obowiązywać od roku 2022 i 2020:

    paliwa stałe prawo EU

    paliwa stałe prawo EU2

    paliwa stałe prawo UE3
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Krystyna Kubica – Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf

    O wielkości emisji z procesu spalania oprócz poziomu technicznego kotła i jakości paliwa decyduje również układ odprowadzenia spalin. Znaczenie komina  i jego współpracę z kotłem/piecem  omówili w ramach referatu Nowoczesne systemy odprowadzania spalin z instalacji spalania paliw stałych małej mocy Piotr Cembala i Zbigniew Tałach, przedstawiciele Stowarzyszenia Kominy Polskie. Dobór komina ma bardzo istotny wpływ na emisję pyłów do atmosfery, co zresztą widać na poniższym wykresie. Kominy przewymiarowane (o za dużej średnicy) powodują wyższą wartość ciągu kominowego, przekraczającą 15 Pa, a czasami nawet  30 Pa, co powoduje intensywne porywanie cząstek stałych i popiołów (PM10, PM 2.5). Prawidłowy dobór konstrukcji komina przeciwdziała zanieczyszczeniu powietrza i powstawaniu smogu:

    kominy
    Źródło: materiały konferencyjne - Piotr Cembala i Zbigniew Tałach – Nowoczesne systemy odprowadzania spalin z instalacji spalania paliw stałych małej mocy
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/2_4_PCembala_ZTalach.pdf

    Aspekty spalania paliw stałych w warunkach złego funkcjonowania układu spalinowego dyskutowano na Konferencji również w odniesieniu do eksploatacji układów grzewczych. Prezes Korporacji Kominiarzy Polskich, Waldemar Drożdżol oraz Krzysztof Drożdżol mistrz kominiarski omówili rolę służb kominiarskich w kontroli stanu instalacji spalania w gospodarstwach domowych w świetle prawa krajowego i uregulowań UE. Przedstawili przykłady zanieczyszczonych kominów

    kominy brudne
    Źródło: materiały konferencyjne - Waldemar Drożdżol – Rola służb kominiarskich w kontroli stanu instalacji spalania w gospodarstwach domowych w świetle prawa krajowego i uregulowań UE
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_3_K_Drozdzol.pdf

    Materiały z konferencji „Paliwa stałe w programach PONE w świetle tzw. Ustawy antysmogowej” dostępne są na stronie Polskiej Izby Ekologii:
    http://www.pie.pl/konferencje/paliwa-stale-w-programach-pone-w-swietle-tzw-ustawy-antysmogowej.html

    Podstawowe zagadnienia Konferencji - brak standardów emisyjnych dla nowych kotłów węglowych małej mocy, wykorzystywanych w gospodarstwach domowych oraz brak minimalnych wymagań jakościowych dla paliw stałych zostały również wskazane w raporcie NIK o wynikach kontroli ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami (12.2014) jako jedne z przyczyn niskiej skuteczności działań naprawczych w zakresie ochrony powietrza podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła między innymi, że „w  latach 2008–2013 jakość powietrza na terenie województw objętych kontrolą nie uległa zdecydowanej poprawie. Świadczy to o nieskuteczności działań organów administracji w tym zakresie. W wielu strefach w dalszym ciągu znacznie przekraczane są standardy jakości powietrza, a dotychczasowe tempo i skala działań naprawczych nie dają wystarczających podstaw do prognozowania wyraźnej poprawy sytuacji w najbliższych latach.”

    Aktualności
    • 27
      marzec
      W minionym tygodniu (24.03) na stronie Biura IPPC zamieszczony został ostateczny projekt dokumentu referencyjnego BREF dla Rzeźni i przetwórstwa produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego „The Final Draft – Slaughterhouses and Animals By-products Industries”. Projekt zawiera ostateczną propozycję konkluzji BAT. The Final Draft – Slaughterhouses and Animals By-products Industries
    • 20
      marzec
      Przypominamy o konieczności dopełnienia do końca marca następujących obowiązków dotyczących emisji do powietrza w roku 2022: - przedłożenia marszałkowi województwa wykazu z danymi o korzystaniu ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat - wniesienia opłaty za ww. korzystanie ze środowiska, w tym emisje - wprowadzenia sprawozdania PRTR - przedłożenia do KOBiZE zweryfikowanego rocznego raportu CO2 - niektórych obowiązków sprawozdawczych w zakresie f-gazów
    • 02
      marzec
      Na tegorocznych targach EKOTECH będzie można poznać, między innymi urządzenia do oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń organicznych LZO produkowane przez firmę Katalizator oraz najnowsze modele rozdrabniaczy przemysłowych dla branży gospodarki odpadami. W trakcie dwóch dni targów zaplanowano szereg bezpłatnych wydarzeń towarzyszących skierowanych do przedstawicieli administracji publicznej, przedsiębiorców i przedstawicieli organizacji non-profit, w tym Międzynarodowe Forum Gospodarki Odpadami MIFOD „E3” ekologia-ekonomia-energetyka w gospodarce odpadami.
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    Operat FB
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER

    Program zwiększania kompetencji i Szkolenia zamknięte

    Warsztaty on-line

    Zobacz komunikaty JRC/ IPPC Bureau / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    IPPC Bureau: Ostateczny projekt konkluzji BAT w nowym dokumencie BREF dotyczącym Rzeźni i przetwórstwa produktów ubocznych  pochodzenia zwierzęcego „The Final Draft – Slaughterhouses and Animals By-products Industries” (24.03.2023)

    konkluzje BAT rzeźnie ubojnie przemysł mięsny
    © IPPC Bureau

    EPA [amoniak w układach chłodniczych] Settlement with Cold Storage Warehouse and Distribution Company Helps Make New Bedford and Hartford Communities Safer (22.03.2023)

    EPA [wykrywanie emisji LZO ze zbiorników za pomocą kamery na podczerwień] Announces Clean Air Act Violations for Permian Basin Company (22.03.2023)

    U.S. EPA [procedura sądowa natychmiastowego zabezpieczenia przed emisjami] United States Seeks Preliminary Injunction Against Denka Performance Elastomer to Immediately Reduce Chloroprene Emissions (20.03.2023)

    U.S. EPA [chloropren] LaPlace, St. John the Baptist Parish, Louisiana

    WIOŚ w Katowicach: awaria instalacji amoniaku w Zakładach Tłuszczowych BIELMAR – linia gaśnicza z kurtynami wodnymi do zapobiegania rozprzestrzenianiu się ewentualnej chmury amoniaku – w trakcie akcji ratowniczej przed zanieczyszczeniem rzeki Białej

    EPA [transport] and DOJ File Clean Air Act Complaint Against Diesel Spec Inc. for the Sale of Vehicle Emission “Defeat Devices” (17.03.2023)

    EPA [ozon, NOx, program „dobrego sąsiedztwa”] Announces Final “Good Neighbor” Plan to Cut Harmful Smog, Protecting Health of Millions from Power Plant, Industrial Air Pollution (15.03.2023)

    NIK o zapobieganiu pożarom miejsc gromadzenia odpadów (14.03.2023)

    NIK: Ciepło ucieka, czas ucieka - rozwój efektywnych systemów ciepłowniczych (09.03.2023)

    EPA [transport] Reaches Settlement with Two Indiana Companies to Halt Sales of Illegal Vehicle Emission Defeat Devices (08.03.2023)

    EPA [HFC] Announces Enforcement Actions to Control Hydrofluorocarbon Imports (02.03.3023)

    EPA [chloropren] and Justice Department File Complaint Alleging Public Health Endangerment Caused by Denka Performance Elastomer’s Carcinogenic Air Pollution (28.02.2023)

    EPA [emisje z elektrowni w 2022 roku] Releases 2022 Power Plant Emissions Data (24.02.2023)

    EPA [TSCA – ocena ryzyka skumulowanego oddziaływania chemikaliów o podobnych skutkach] Releases Proposed Approach for Considering Cumulative Risks under TSCA (24.02.2023)

    U.S. EPA [monitoring powietrza po katastrofie kolejowej] Statement from Regional Administrator Debra Shore on the East Palestine Train Derailment (14.02.2023)

    EPA [transport] Reaches Settlement with Indiana Company to Halt Sales of Illegal Vehicle Emission Defeat Devices (14.02.2023)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Sources and risk assessment of atmospheric Hg during the 2022 Beijing Olympic Winter Games

    Determining the filtration effectiveness of non-standard respiratory protective devices by an ad-hoc laboratory methodology

    Seasonal evolution of aerosol loading and its vertical distribution in northeastern China from long-term satellite observations and model reanalysis

    Premature deaths related to urban air pollution in Poland

    Zobacz EUR-Lex:

    Wyrok TSUE w sprawie C-342/21 z dnia 9 lutego 2023 r. – Komisja Europejska/Republika Słowacka [Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego – Środowisko naturalne – Dyrektywa 2008/50/WE – Jakość otaczającego powietrza – Artykuł 13 ust. 1 i załącznik XI – Systematyczne i trwałe przekraczanie wartości dopuszczalnych mających zastosowanie do pyłu zawieszonego PM10 w określonych strefach Słowacji – Artykuł 23 ust. 1 – Załącznik XV – „Jak najkrótszy” okres przekraczania tych wartości dopuszczalnych – Odpowiednie środki (27.03.2023)

    Zalecenie Komisji z dnia 14 marca 2023 r. Magazynowanie energii – Podstawa zdekarbonizowanego i bezpiecznego systemu energetycznego UE (20.03.2023)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/592 z dnia 16 marca 2023 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2019/244 nakładające ostateczne cło wyrównawcze na przywóz biodiesla pochodzącego z Argentyny (17.03.2023)

    Konkluzje Rady w sprawie umiejętności i kompetencji na potrzeby transformacji ekologicznej (14.03.2023)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów »Działanie na rzecz przyszłości bez azbestu: europejskie podejście do kwestii zagrożeń dla zdrowia związanych z azbestem«” – Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2009/148/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy (16.03.2023)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Strategia przemysłowa dla sektora technologii morskich” (16.03.2023)

    Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/443 z dnia 8 lutego 2023 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1151 w odniesieniu do procedur homologacji typu w zakresie emisji dla lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (02.03.2023)

    Zawiadomienie dla przedsiębiorstw zamierzających w 2023 r. przywozić do Unii Europejskiej lub z niej wywozić substancje kontrolowane, które zubożają warstwę ozonową, oraz dla przedsiębiorstw zamierzających w 2024 r. produkować lub przywozić te substancje do nieodzownych zastosowań laboratoryjnych i analitycznych w 2024 r. (27.02.2023)

    Zawiadomienie Komisji – Wytyczne dotyczące stwierdzania obecności urządzeń ograniczających skuteczność działania w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z pojazdów lekkich homologowanych w rzeczywistych warunkach jazdy (RDE), z pojazdów ciężkich oraz dotyczące zabezpieczenia przed ingerencją (24.02.2023)

    Decyzja Komisji z dnia 21 grudnia 2022 r. zlecająca centralnemu administratorowi dziennika transakcji Unii Europejskiej wprowadzenie zmian w tabelach krajowego rozdziału uprawnień Czech, Danii, Niemiec, Irlandii, Hiszpanii, Francji, Włoch, Łotwy, Węgier, Niderlandów, Rumunii i Szwecji do dziennika transakcji Unii Europejskiej (21.02.2023)

    Sprawa C-125/20: Wyrok Trybunału z dnia 22 grudnia 2022 r. – Komisja Europejska/Królestwo Hiszpanii [Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego – Środowisko naturalne – Dyrektywa 2008/50/WE – Jakość otaczającego powietrza – Artykuł 13 ust. 1 – Załącznik XI – Systematyczne i ciągłe przekraczanie wartości dopuszczalnych dwutlenku azotu (NO2) w niektórych strefach i aglomeracjach Hiszpanii – Artykuł 23 ust. 1 – Załącznik XV – „Jak najkrótszy” okres przekroczenia (13.02.2023)