Opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza – spalanie paliw w źródłach, z których emisja mierzona jest w sposób okresowy

    Zakres substancji wymagających uwzględnienia w systemie opłat

    Teoretycznie niektóre spośród substancji emitowanych ze źródeł większej mocy (umownie ≥ 50 MW) mogą również w śladowych ilościach towarzyszyć spalaniu niektórych paliw w źródłach małych mocy. Do substancji tych należą: podtlenek azotu, amoniak, NMLZO, WWA (spalanie węgla), związki chloru (spalanie węgla), dioksyny i furany, specyficzne związki organiczne. Ponieważ obowiązek prowadzenia monitoringu emisji ww. substancji nie dotyczy źródeł, które nie wymagają uzyskania pozwolenia zintegrowanego, zakłada się, że skala emisji z tych źródeł jest na tyle mała, oraz ich oddziaływanie na jakość powietrza na tyle nieznaczne, że emisja tych substancji nie wymaga prowadzenia monitoringu. W razie konieczności udowodnienia, że emisja danej substancji nie występuje, można wykonać pomiar kontrolny. Warunki przyjmowania emisji równej zeru na podstawie wyników poniżej granicy wykrywalności zastosowanej metody omówiono obszernie w Dokumencie referencyjnym BAT dla ogólnych zasad monitoringu, (lipiec 2003 r.) oraz w projekcie JRC Monitoring emisji do powietrza i wody (październik 2013 r.). Przedstawiamy je w dziale Obliczenia emisji w zakładce Emisje zerowe i postępowanie z wynikami odbiegającymi. W przypadku wykluczenia ww. związków wielkość opłaty za emisję substancji ze źródła spalania paliw powinna obejmować następujące związki:

    • dwutlenek węgla,

    • tlenek węgla,

    • tlenki azotu (NO, NO2),

    • dwutlenek siarki,

    • pył,

    • sadza (ze źródeł opalanych paliwami stałymi lub ciekłymi),

    • metale zawarte w pyłach oraz związki rtęci dla źródeł opalanych niektórymi paliwami stałymi lub ciekłymi.

    Wymienione powyżej rodzaje substancji odnoszą się do powszechnie wykorzystywanych paliw, takich jak węgiel kamienny, węgiel brunatny, koks, lekki olej opałowy oraz gaz ziemny. W przypadku źródeł zasilanych paliwami specyficznymi przeanalizowania wymaga możliwość powstawania emisji innych rodzajów substancji.

    Wybór metod obliczeniowych

    Jako podstawę wyznaczania należnych opłat przyjmuje się wyniki pomiarów okresowych, wyniki pomiarów jednorazowych lub wskaźniki. Generalną zasadą wyboru metod obliczeniowych jest nie powodowanie nadmiernych kosztów monitoringu, niewspółmiernych z wielkością należnych opłat. Kryterium wyboru sposobu wyznaczania emisji i rozliczania opłat stanowi jej skala i zmienność, które są zależne od mocy źródła oraz rodzaju paliwa. Umownie źródła można podzielić na dwie kategorie:

    • źródła o „znacznej” skali emisji obejmujące:

      • źródła opalane paliwami stałymi o mocy większej, równej 10 MW,

      • źródła opalane paliwami ciekłymi o mocy większej, równej 20 MW,

      • źródła opalane gazem o mocy większej, równej 30 MW,

    • źródła o nieznacznej skali emisji (źródła o mocy poniżej ww. wartości).

    Wielkość opłat za emisję substancji podstawowych (NO, NO2, CO, pył)

    Jako podstawę naliczenia opłaty za emisję tej grupy substancji w pierwszej kolejności w obliczeniach wykorzystywane są wyniki pomiarów okresowych, do których prowadzący instalacje zobowiązani są na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206 poz. 1291) lub na podstawie innych obowiązków określonych w pozwoleniach. Warunkiem uznania wyników ww. pomiarów za poprawne jest wykonanie pomiarów przez laboratorium akredytowane lub laboratorium własne objęte systemem zarządzania jakością, zgodnie z art. 147a ustawy Prawo ochrony środowiska. Wobec źródeł o nieznacznej skali emisji i nieobjętych ww. obowiązkami zaleca się wykonanie pomiarów o niskiej częstotliwości (raz na 3 lata lub raz na 5 lat) lub pomiarów jednorazowych, na podstawie których mogą zostać określone wskaźniki właściwe dla danego źródła. Rekomendacja do naliczania opłat za emisję tlenków azotu, tlenku węgla oraz pyłu na podstawie wyników pomiarów wynika z mechanizmów jakie powodują powstawanie emisji tych substancji. W przypadku każdej z nich o wielkości emisji decydują w głównej mierze warunki prowadzenia procesu spalania. Dlatego też zmierzone wartości emisji powinny odnosić się do parametrów charakteryzujących proces w czasie wykonywania pomiarów, przede wszystkim ilości wytwarzanej energii, strumienia wykorzystywanego paliwa lub pośrednio do jego pochodnej, to jest wielkości emisji dwutlenku węgla. Rodzaje wskaźników i ich znaczenie dla jakości wyników obliczeń emisji całkowitych przedstawiono w dziale Obliczenia emisji w zakładce Spalanie paliw.

    Wobec źródeł o nieznacznej skali emisji i nieobjętych obowiązkiem wykonywania okresowych pomiarów dopuszcza się również wyznaczanie należnych opłat na podstawie ładunków substancji obliczonych z wykorzystaniem wskaźników literaturowych, np. KOBiZE, mając na uwadze, że są to wskaźniki w wysokim stopniu uogólnione (uzyskane na podstawie szerokiego zbioru wyników) oraz że ich przyjęcie jest jedynie zaakceptowaniem alternatywnej metody obliczeń i nie może stanowić podstawy do oceny dotrzymania przez źródło standardu emisyjnego tlenków azotu.

    Wielkość opłat za emisję dwutlenku siarki

    Jako podstawę naliczenia opłaty za emisję SO2 wykorzystuje się przeważnie wskaźniki uwzględniające bieżącą zawartość związków siarki w paliwie. Wielkość emisji określa w takim przypadku równanie: E = B × S × X; gdzie: B – zużycie paliwa o danej zawartości związków siarki, S  zawartość związków siarki w paliwie (jako siarka całkowita), X – współczynnik utleniania. Poprawność wyznaczenia opłaty za emisję dwutlenku siarki zależy od uzyskania dostatecznie szczegółowych danych o paliwie, np. właściwych dla partii węgla lub oleju, średnich miesięcznych zawartości związków siarki w gazie ziemnym.

    Wielkość opłat za emisję dwutlenku węgla

    Jako podstawę naliczenia opłaty za emisję dwutlenku węgla zaleca się stosowanie współczynnika utleniania właściwego dla systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2, lub w drugiej kolejności współczynnika opublikowanego przez KOBiZE.

    Wielkość opłat za emisję metali ciężkich

    Wysokość opłat za emisję metali ze spalania paliw stałych (spalanie węgla) i ciekłych można obliczyć na podstawie wyników pomiarów okresowych (wielokrotnych) lub pomiaru jednorazowego. Zalecany wskaźnik emisji określa ilość metali przypadającą na jednostkę masy wyemitowanego pyłu (kg/kg pyłu). Zasady wyznaczania wskaźników emisji przedstawiamy w dziale Obliczenia emisji w zakładce Spalanie paliw. Skład chemiczny emitowanych pyłów dostępny jest w wielu opracowaniach, m.in. w bazie danych US EPA Speciate, dostępnej na stronie internetowej http://www.epa.gov/ttnchie1/software/speciate/, oraz Prace i studia nr 79, Konieczyński J., Biliński W., Komosiński B., Kozielska B., Mathews B. Pastuszka J., Pałamarczuk P., Rachwał T., Stec K., Talik E. (2010) Właściwości pyłu respirabilnego emitowanego z wybranych instalacji (redakcja: Jan Konieczyński), IPIŚ PAN, Zabrze, które są dostępne na stronie internetowej http://www.ipis.zabrze.pl/dokumenty/pis/m79.pdf Możliwe jest również wyznaczenie wskaźnika emisji metali w odniesieniu do strumienia paliwa spalanego w trakcie pomiarów.

    Wielkość opłat za emisję sadzy

    Wielkość emisji sadzy zależy od rodzaju stosowanego paliwa, emisja towarzyszy głownie spalaniu paliw stałych, oraz warunków spalania. Jeśli jest to uzasadnione ekonomicznie, wskaźnik emisji można wyznaczyć na podstawie jednorazowego pomiaru. W pozostałych przypadkach zaleca się wykorzystanie wskaźników literaturowych.

    Aktualności
    • 16
      czerwiec
      W sesji jesiennej 2025 roku odbędą się następujące kursy: - Specjalista ds. Emisji   23-24 września 2025 - Obliczenia rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w powietrzu   28-29 października 2025 - Bilans LZO   25-26 listopada 2025 Zapisy poprzez formularze dostępne na ww. stronach. Zapraszamy
    • 28
      maj
      Zapraszamy na 3. Europejskie Forum Pelletu połączone z 10. Forum Pelletu. Wydarzenia odbędą się w dniach 12-13 czerwca 2025 r. w Gdyni. Organizowane przez Magazyn Biomasa Forum Pelletu to miejsce spotkań producentów i dystrybutorów pelletu i kotłów pelletowych, dostawców technologii, przedstawicieli sektora energetycznego i ciepłowniczego, a także samorządów i stowarzyszeń branżowych.  Wydarzenie będzie miejscem wymiany aktualnych informacji na temat innowacji technologicznych, nowych trendów i prognoz dla europejskich rynków pelletu. Program konferencji obejmuje następujące zagadnienia: Europejskie regulacje dla pelletu drzewnego Zmiany w certyfikacji pelletu  Polski rynek pelletu w Europie – interakcje z innymi państwami Rynek urządzeń grzewczych na pellet w Polsce – stan aktualny i prognozy rozwoju Szczegółowe informacje są dostępne na stronie https://magazynbiomasa.pl/forum-pelletu
    • 05
      maj
      W minionym tygodniu zostały opublikowane roczne oceny jakości powietrza za rok 2024 – kluczowe dokumenty dla końcowego etapu procesu inwestycyjnego (uzyskania pozwolenia zintegrowanego lub pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza). Wskazane w raportach obszary przekroczeń standardów jakości powietrza, które zgodnie z art. 225 ustawy Prawo ochrony środowiska determinują konieczność przeprowadzenia postępowania kompensacyjnego dla instalacji nowych lub zmienianych w sposób istotny, będą obowiązywały przez rok, do momentu opublikowania rocznej oceny jakości powietrza za rok 2025 (30.04.2026). Raporty dla poszczególnych województw i szczegółowe informacje o systemie rocznych ocen w kontekście postępowań kompensacyjnych przedstawiamy na stronie https://wszystkooemisjach.pl/409/roczna-ocena-jakosci-powietrza
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    Szkolenie 2025 Specjalista ds Emisji Emisje Zanieczyszczenie powietrza
    Szkolenie 2025 Bilans LZO
    Szkolenie 2025 Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń powietrza
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER
    obliczenia śladu węglowego
    Operat FB

    Zobacz komunikaty KE / JRC / UE-BRITE (IPPC Bureau) / INCITE / Rada Unii Europejskiej / Rada Europejska / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    CBAM: Public consultation on the extension of CBAM to downstream products (2.7.2025)

    CBAM: Commission announces plan to mitigate carbon leakage risk for exporters (2.7.2025)

    EEA: Emission of dust, nitrogen oxides and sulphur dioxide from large combustion plants in the EU-27 (30.6.2025)

    EEA: National air pollutant emissions data viewer 2005-2023 (27.6.2025)

    EEA: Annual European Union Informative Report 1990-2023 to the Convention on Long-range Transboundary Air Pollution (27.6.2025)

    EEA: Air pollution in Europe — 2025 reporting status under the National Emission reduction Commitments Directive (27.6.2025)

    KOBiZE: Europejski Centralny Bank Węglowy (ECCB) jako odpowiedź na zmieniające się uwarunkowania systemu EU ETS (27.06.2025)

    EEA: Trends in EU emissions of BaP, Cd, Pb, Hg, As and Ni, between 2005 and 2023 (26.6.2025)

    EEA: Trends in EU emissions of NH3, NMVOCs, NOx, SO2, primary PM2.5, primary PM10, BC and CO, between 2005 and 2023 (26.6.2025)

    EEA: Sectors and activities contributing to emissions of the five regulated air pollutants in EU Member States in 2023 (24.6.2025)

    Rada Unii Europejskiej: Upraszczanie wymogów dotyczących sprawozdawczości i należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (23.6.2025)

    Rada Unii Europejskiej: Graniczna opłata węglowa CBAM – Rada i Parlament uzgadniają jej uproszczenie (18.6.2025)

    EPA [biopaliwa] Proposes New Renewable Fuel Standards to Strengthen U.S. Energy Security, Support Rural America, and Expand Production of Domestic Fuels (13.6.2025)

    EPA [samochody elektryczne] Administrator Zeldin Celebrates President Trump Officially Ending California’s Vehicle Waivers, Delivering Another Major Blow to the EV Mandate (12.6.2025)

    EPA [rtęć] Completes Mercury Removal Action in St. Louis (12.6.2025)

    EPA [szkolenia z zakresu rekultywacji skażonych terenów poprzemysłowych] Registration Open for National Brownfields Training Conference, August 5-8 in Chicago (12.6.2025)

    EEA: Fine particulate matter (PM2.5) concentrations in European cities: spatial and sector-specific contributions and costs of premature deaths (12.6.2025)

    EPA [energetyka, CCS] Proposes Repeal of Biden-Harris EPA Regulations for Power Plants, Which, If Finalized, Would Save Americans More than a Billion Dollars a Year (11.6.2025)

    ETO: Pożary lasów – działania sfinansowane przez Unię nie przyniosły jednoznacznych rezultatów (11.6.2025)

    EEA: Population-weighted concentration of PM₂.₅ in the richest and poorest (as measured by GDP per capita, PPS) quintile of NUTS3 regions in the EU-27 (10.6.2025)

    EEA: Ratio of PM₂.₅ population weighted concentrations: Most Deprived (i.e. poorest) Quintile/Least Deprived (i.e. richest) Quintile; GDP per capita PPS (10.6.2025)

    EEA: Social fairness in preparing for climate change: how resilience can benefit communities across Europe (10.6.2025)

    JRC: High resolution assessment of air quality and health in Europe under different climate mitigation scenarios (6.6.2025)

    Instrat: Fundusz Modernizacyjny dla regionów wykluczonych z FST – co dalej z pomocą dla Turowa, Lubelszczyzny, Kozienic czy Połańca? (5.6.2025)

    IOŚ: Konferencja dot. wdrażania zasad ekoprojektowania w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP) i opracowywaniu Cyfrowych Paszportów Produktowych oraz ocenie cyklu życia produktu – LCA (5.6.2025)

    EPA [niedoszacowanie odległości, na jaką niebezpieczne chemikaliów mogą się rozprzestrzenić w powietrzu w najgorszym scenariuszu uwolnienia] fines Valero Wilmington Refinery for chemical safety violations (4.6.2025)

    JRC: Konkurencyjność fotowoltaiki słonecznej w Unii Europejskiej (4.6.2025)

    EEA: Average CO2 emissions from new cars and new vans slightly increased in 2024 (4.6.2025)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Real-time contributions of different types of VOCs to O3 formation in a typical industrial park: capturing features at hourly resolution

    Prediction of elemental carbon and organic carbon using a hybrid deep learning model integrated temporal dependencies and meteorological features

    Spatiotemporal variation and source apportionment of ultrafine particles near brussels airport (Belgium)

    Zobacz EUR-Lex:

    Decyzja delegowana Komisji UE 2025/737 z dnia 15 kwietnia 2025 r. w sprawie jednostronnego włączenia przez Finlandię sektorów do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do sektora budynków, sektora transportu drogowego i sektorów dodatkowych na podstawie art. 30j dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (26.6.2025)

    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2025/1214 z dnia 17 czerwca 2025 r. w sprawie zmiany rozporządzenia UE 2019/631 w celu uwzględnienia dodatkowej elastyczności w obliczeniach dotyczących zapewniania przez producentów zgodności z normami emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i nowych lekkich pojazdów użytkowych w odniesieniu do lat kalendarzowych 2025–2027 (19.6.2025)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2025/1100 z dnia 23 maja 2025 r. w sprawie przyjęcia wytycznych dotyczących wdrażania niektórych kryteriów kwalifikacji strategicznych projektów na rzecz neutralności emisyjnej określonych w art. 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/1735 (18.6.2025)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego – Europejska strategia dotycząca paliw ciekłych na rzecz zrównoważonego, przystępnego cenowo i odpornego przejścia na gospodarkę niskoemisyjną (16.6.2025)

    Rozporządzenie delegowane Komisji UE 2025/1131 z dnia 26 marca 2025 r. zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 691/2011 w odniesieniu do inwestycji w łagodzenie zmiany klimatu i wprowadzające klasyfikację celów środowiskowych (4.6.2025)

    Komunikat Komisji – Publikacja łącznej liczby uprawnień znajdujących się w obiegu w 2024 r. do celów rezerwy stabilności rynkowej w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (4.6.2025)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2025/1046 z dnia 26 maja 2025 r. w sprawie uznania, że sprawozdanie przedłożone przez Szwecję na podstawie art. 31 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2018/2001 zawiera dokładne dane służące do pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą jęczmienia, bobu, rzepaku, żyta, pszenżyta, pszenicy zwyczajnej i groszku łąkowego w tym państwie członkowskim (28.5.2025)

    Komunikat Komisji – Wytyczne w zakresie celów dotyczących stosowania paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w sektorach przemysłu i transportu (27.5.2025)

    Zalecenie Komisji UE 2025/1021 z dnia 22 maja 2025 r. w sprawie ubóstwa transportowego: jak zapewnić przystępną cenowo, dostępną i sprawiedliwą mobilność (26.5.2025)

    Decyzja Komisji z dnia 24 marca 2025 r. zlecająca centralnemu administratorowi rejestru Unii wprowadzenie zmian w tabelach krajowego rozdziału uprawnień Belgii, Danii, Niemiec, Irlandii, Hiszpanii, Francji, Chorwacji, Włoch, Luksemburga, Węgier, Niderlandów, Austrii, Polski, Rumunii, Finlandii i Szwecji do rejestru Unii (26.5.2025)