Bilans LZO – lotne związki organiczne utracone lub zatrzymane w urządzeniach ochronnych

Dla większości instalacji wyposażonych w urządzenia oczyszczające odgazy z LZO (VOC) określenie ilości związków zatrzymanych lub zneutralizowanych w tych urządzeniach jest decydujące dla obrazu bilansu. Szczególnie ważne jest wiarygodne określenie tego strumienia dla instalacji, w których urządzenia zostały zainstalowane nie tylko w celu dotrzymania standardu S₁ ale również standardu S₂, S₃, S₄ lub S₅. Poniżej przedstawiono metody obliczania ilości LZO (VOC) zneutralizowanych. W znacznej części instalacji niewyposażonych w system pomiarów ciągłych wykorzystuje się metodę opartą na wskaźniku redukcji i parametrze określającym pracę instalacji w okresie objętym bilansem, takim jak strumień odgazów kierowanych na urządzenie, masa adsorbentów, czas pracy urządzeń, itp.

Wyznaczanie wskaźników i parametrów redukcji

• dopalacze termiczne i katalityczne: w niektórych przypadkach, przy dostatecznie rozbudowanym systemie automatyki sterowniczej ilość LZO (VOC) zneutralizowanych można wyznaczyć z kombinacji parametrów technicznych i zużycia gazu ziemnego lub energii elektrycznej do ogrzewania złoża (bilans cieplny). W przypadku gdy jest to niemożliwe, wskaźnik redukcji może zostać wyznaczony na podstawie pomiarów skuteczności (zaleca się kilkukrotny pomiar przy różnych obciążeniach), na podstawie pomiarów stężeń LZO  (VOC) lub CO₂ w odgazach lub na podstawie założeń projektowych (metoda o najniższej dokładności),

• adsorbery z węglem aktywnym: poza nielicznymi wyjątkami, za dostatecznie dokładny sposób wyznaczenia ilości LZO (VOC) zatrzymanych w urządzeniu uznaje się pomiar masy węgla na początku i na końcu cyklu jego pracy. Różnica masy wsadu i węgla zużytego odpowiada ilości LZO (VOC) zatrzymanych,

• absorbery z odzyskiem LZO (VOC), wykraplacze: określenie masy LZO (VOC) wychwyconych wymaga pomiarów lub szacunków. W przypadku, gdy są one zawracane do procesu, strumień ten nie jest uznawany za LZO utracone lub zatrzymane w urządzeniach (R), lecz jako LZO (VOC) odzyskane i ponownie wprowadzone do instalacji (I2).

Wyznaczenie sumarycznej masy LZO (VOC) zredukowanych w dopalaczach

Do wyznaczenia ilości LZO (VOC) zneutralizowanych w dopalaczu w okresie rozliczeniowym potrzebny jest wskaźnik redukcji oraz parametr odniesienia charakteryzujący pracę urządzenia. Wybór parametru odniesienia jest możliwy po analizie zmienności warunków pracy instalacji, w tym zmienności obciążenia i jego wpływu na pracę dopalacza.

Metoda o najniższej wiarygodności, w wielu przypadkach niemożliwa do zastosowania, opiera się na ewidencji czasu pracy urządzenia oraz wyznaczeniu wskaźnika redukcji (kg/h). Przyczyną znacznej niepewności wyniku jest elastyczność pracy dopalaczy, które w granicach projektowych bez względu na ilość LZO (VOC) dopływających do urządzenia unieszkodliwiają je do poziomu gwarantowanego przez producenta. Tym samym w przypadku instalacji o zmiennym unosie LZO (VOC), mnożąc czas pracy (h/rok) i redukcję (kg/h), wynik może być obarczony bardzo dużą niepewnością.

Bardziej wiarygodne wyniki zapewnia metoda oparta na sumarycznym ładunku LZO (VOC) poddawanych neutralizacji w okresie rozliczeniowym oraz skuteczności dopalania wyrażonej w procentach. Ilość LZO (VOC) kierowanych do urządzenia wyznacza się w pomocniczym bilansie masy uwzględniającym wszystkie strumienie LZO (VOC) na „wejściu” i „wyjściu” z obszaru, w którym pracuje dopalacz. Natomiast wskaźnik skuteczność dopalania (%) można wyznaczyć na podstawie wielokrotnych pomiarów masy LZO (VOC) przed i za dopalaczem lub na podstawie bilansu węgla w odgazach (pomiar LZO przed dopalaczem, pomiar CO₂ za dopalaczem).