Bilans LZO – lotne związki organiczne wprowadzane do powietrza w sposób zorganizowany

W załączniku nr 8 rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie standardów emisyjnych z instalacji standard emisji zorganizowanej S₁ występuje, za wyjątkiem impregnowania kreozotem, zawsze równocześnie ze standardem emisji niezorganizowanej S₂ lub S₃. Tym samym standard emisji zorganizowanej S₁ wyznacza granicę ładunku o jaki całkowite straty LZO (VOC) mogą zostać pomniejszone przez strumień wprowadzany do powierza w sposób zorganizowany, zgodnie z poniższymi formułami:

„Korzystna” dla warunku S₂ i S₃ jest zatem jak największa masa LZO (VOC) wprowadzanych do atmosfery w sposób zorganizowany, z zachowaniem standardu S₁. Przede wszystkim jednak wielkość ta musi być wyznaczona w sposób wiarygodny i precyzyjny.

Emisja LZO (VOC) z większości źródeł charakteryzuje się znaczną zmiennością. Mimo tego, podstawowym sposobem jej wyznaczania są obliczenia oparte na wynikach pomiarów. Istotne jest zatem zapewnienie dostatecznie wysokiej częstości wykonywania pomiarów, uzasadnionej ekonomicznie, oraz oceny znaczenia emisji z poszczególnych źródeł dla obrazu bilansu. Określenie częstotliwości pomiarów można oprzeć na następującej klasyfikacji źródeł:

• źródła pomniejsze: pomiar jednorazowy (lub wskaźnik obliczeniowy) – metoda ta umożliwia jedynie zgrubne oszacowanie wielkości emisji, obarczając wynik znaczną niepewnością. Wobec wysokich kosztów pomiarów jej stosowanie jest uzasadnione dla źródeł o niewielkiej skali emisji oraz ich małym udziale w całkowitym ładunku LZO wprowadzanych do atmosfery w sposób zorganizowany,

• źródła o średniej skali emisji i znaczeniu dla bilansu – pomiar wykonywany raz w roku. W zależności od charakteru źródła (zmienności emisji) obliczenia należy oprzeć na wyniku bieżącym lub średniej z okresu 2 lub 3 lat. Jeśli w procesie nie następują zmiany, które mogłyby powodować zmianę skali emisji, np. zmiana maszyn, parametrów procesu, wykorzystywanych surowców i materiałów pomocniczych, obliczenia mogą zostać oparte na wynikach z wielu lat,

• źródła decydujące: pomiar raz w kwartale lub pomiar ciągły. Dla pomiarów okresowych obliczenia można prowadzić w rozbiciu na podokresy, dla których uzyskany wynik jest reprezentatywny lub na podstawie wartości średniej.

Wybór techniki pomiaru

Ponieważ większość preparatów zawiera mieszaniny różnych substancji lotnych podstawową techniką pomiarów jest detekcja płomieniowo jonizacyjna (FID), pozwalająca zmierzyć sumę wszystkich substancji w przeliczeniu na węgiel (TOC). Wymagana bilansem suma LZO (VOC) bez przeliczenia na TOC powinna zostać wyznaczona na podstawie najbardziej prawdopodobnego wskaźnika zawartości węgla w związkach zawartych w odgazach. Wykonanie równolegle z pomiarem techniką FID poboru gazów na rurki z węglem aktywnym i oznaczenie chromatograficzne, umożliwia w niektórych przypadkach znaczącą redukcję ilości LZO (VOC) wymagającej przeliczenia z TOC na podstawie wskaźnika obliczeniowego (teoretycznego).

Postępowanie z wynikami pomiarów poniżej oznaczalności metody oraz poniżej wykrywalności metody omówiono w dziale Obliczenia emisji w zakładce Emisje zerowe i postępowanie z wynikami odbiegającymi.