Prawo – pozwolenie czy zgłoszenie

Zagadnienia opisane w tym dziale omawiamy również na organizowanym cyklicznie szkoleniu Specjalista ds. Emisji. Zakres przedstawiamy na przykładzie szkolenia przeprowadzonego 4-5 marca 2025 r. na stronie https://wszystkooemisjach.pl/585

Sposób usankcjonowania emisji z instalacji zależy od rodzaju i ilości źródeł i ma podstawowe znaczenie dla określenia obowiązków wobec prowadzącego instalację. System prawny dzieli instalacje na cztery kategorie:

Instalacje, z których emisja wymaga pozwolenia zintegrowanego – wyszczególnione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. 2014 poz. 1169).
Instalacje, z których emisja wymaga pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza – wyszczególnione na podstawie zbioru wykluczającego, zawartego w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz. U. Nr 130, poz. 881).
Instalacje, z których emisja nie wymaga pozwolenia i wymaga zgłoszenia – wyszczególnione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. Nr 130, poz. 880).
Instalacje, z których emisja nie wymaga pozwolenia ani zgłoszenia – wymienione w ww. rozporządzeniu.

W przeciwieństwie do zgłoszenia, obowiązek usankcjonowania emisji poprzez pozwolenie pociąga za sobą szereg konsekwencji prawnych, w tym:

możliwość naliczenia opłaty podwyższonej za emisję bez wymaganego pozwolenia z instalacji,
możliwość naliczenia kary za przekroczenie emisji dopuszczalnej określonej w pozwoleniu,
obowiązek usytuowania stanowisk pomiarowych,
obowiązek wykonania pomiarów wstępnych.

W zakładce Orzeczenia NSA – pozwolenia przedstawiamy orzeczenia odzwierciedlające uwarunkowania prawne i przebieg wybranych postępowań związanych z wydawaniem pozwoleń na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Przykłady klasyfikacji wybranych instalacji do jednej z czterech grup określających sposób usankcjonowania emisji przedstawiamy w poniższej tabeli.

Rodzaj instalacji	Instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego	Instalacje wymagające pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza	Instalacje wymagające zgłoszenia	Instalacje nie wymagające pozwolenia ani zgłoszenia
Instalacje energetyczne zasilane gazem (suma nominalnej mocy cieplnej źródeł we wprowadzanym paliwie)	Moc > 50 MW	15 MW ≤ moc ≤ 50 MW	1 MW ≤ moc < 15 MW	Moc < 1 MW
Instalacje energetyczne - spalania węgla kamiennego (suma mocy cieplnej kotłów we wprowadzanym paliwie)	Moc > 50 MW	5 MW ≤ moc ≤ 50 MW	1 MW ≤ moc < 5 MW	Moc < 1 MW
Instalacje do spawania	–	Ilość stanowisk > 3	Ilość stanowisk ≤ 3	–
Zbiorniki materiałów sypkich (poza instalacjami klasyfikowanymi wg innych kryteriów)	–	Pojemność zbiorników ≥ 50 m³	Pojemność zbiorników < 50 m³	–
Instalacje do czyszczenia powierzchni z zastosowaniem LZO (VOC), o których mowa w § 36 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz.U. Nr 95, poz. 558)	Instalacje do powierzchniowej obróbki substancji, przedmiotów lub produktów (w szczególności odtłuszczania i czyszczenia) z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych, o zużyciu rozpuszczalnika ponad 150 kg na godzinę lub ponad 200 Mg rocznie	Zużycie LZO (VOC) > 1 Mg/rok	Zużycie LZO (VOC) ≤ 1 Mg/rok oraz stężenia imisyjne < 10 % dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu albo 10 % wartości odniesienia, uśrednionych dla 1 godziny	Zużycie LZO (VOC) ≤ 1 Mg/rok oraz gdy gazy z instalacji wprowadzane są do powietrza w sposób niezorganizowany lub za pośrednictwem wentylacji grawitacyjnej, lub żadna z substancji nie jest objęta poziomami dopuszczalnymi lub wartościami odniesienia
Instalacje do powlekania	Instalacje do powierzchniowej obróbki substancji, przedmiotów lub produktów z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych o zużyciu rozpuszczalnika ponad 150 kg na godzinę lub ponad 200 Mg rocznie	Instalacje, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych i w których zużywa się co najmniej 1 Mg powłok w ciągu roku lub wobec których stosuje się przepisy w sprawie standardów emisyjnych	Instalacje, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych i w których zużywa się mniej niż 1 Mg powłok w ciągu roku	Instalacje, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych i w których zużywa się mniej niż 1 Mg powłok w ciągu roku oraz gdy gazy z instalacji wprowadzane są do powietrza w sposób niezorganizowany lub za pośrednictwem wentylacji grawitacyjnej, lub żadna z substancji nie jest objęta poziomami dopuszczalnymi lub wartościami odniesienia