Obliczenia i wprowadzanie LZO do KOBiZE

    Zagadnienia LZO omawiamy również na cyklicznych szkoleniach z bilansów LZO. Zakres tematyczny przedstawiamy na  przykładzie szkolenia z 2024 r. na stronie https://wszystkooemisjach.pl/563

    Tworząc schemat wprowadzania danych do Krajowej bazy (KOBiZE) powinniśmy zadbać o spełnienie wymagań art. 285 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska, zgodnie z którym „Opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza ustala się na podstawie wielkości rocznej rzeczywistej emisji, określonej w raporcie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji”.

    Jednocześnie w najwyższym możliwym stopniu (uzasadnionym nakładem sił i środków na wprowadzenie danych do KOBiZE w stosunku do skali emisji i opłat) powinniśmy umożliwić marszałkowi dokonanie weryfikacji, o której mowa w art. 288 ust. 1 pkt 2, zgodnie z którym „Jeżeli podmiot korzystający ze środowiska, będąc do tego obowiązanym przedłożył wykaz zawierający informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, ale zamieścił w nim informacje lub dane nasuwające zastrzeżenia – marszałek województwa wymierza, w drodze decyzji, na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, opłatę w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy opłatą należną a wynikającą z wykazu”.

    Poniżej przedstawiono dwie metody wprowadzania danych o LZO do KOBIZE:

    Metoda 1 "źródło-surowiec"

    W założeniach systemowych KOBiZE jednemu źródłu emisji przyporządkowuje się tylko raz dany rodzaj emitowanych związków, np. niemetanowe lotne związki organiczne (NMLZO, LZO).

    Dopóki w danym preparacie występują związki, dla których określono taką samą stawkę opłat (np. alkohole, aminy, pochodne kwasów organicznych), albo zgadzamy się na zapłatę po najwyższej stawce (np. przyjmując stawkę węglowodorów pierścieniowych dla mieszaniny takich węglowodorów i alkoholi, amin, itd.), możemy wprowadzić do KOBiZE zużycie preparatu (surowca) i wskaźnik emisji odpowiadający łącznej zawartości składników.

    W przypadku, gdy chcemy zoptymalizować opłaty, konieczne jest wprowadzenie różnych wskaźników dla różnych grup związków, przy czym aby umożliwić KOBiZE policzenie emisji łącznej LZO z danego źródła, konieczne jest zwielokrotnienie surowców. Program policzy z danego źródła emisję LZO jako sumę iloczynów zużycia i różnych wskaźników emisji i przedstawi ją w postaci jednej wartości. Dzięki tej operacji, na etapie generowania wykazu do opłat możliwe będzie wskazanie, jaka część emisji przynależy poszczególnym stawkom.

    Przykład

    Źródłem emisji jest proces wykorzystywania rozpuszczalnika A na stanowisku B (1000 kg/rok) o składzie:

    - 30% alkohol alifatyczny

    - 70% węglowodory alifatyczne

    Całość rozpuszczalnika jest tracona do powietrza (emitowana) poprzez emitor E-1.

    Krok 1 – zdefiniowanie źródła:

    1 KOBiZE źrodło emisji

    Krok 2 – zdefiniowanie dla każdego składnika oddzielnego surowca o takim samym zużyciu 1000 kg/rok (1 Mg)

    2 KOBiZE surowce

    Krok 3 – wybranie rodzaju emitowanych związków (NMLZO) oraz wprowadzenie w zakładce „Wskaźnik emisji” dwóch wskaźników:

    3 KOBiZE wskaźnik emisji LZO

    Krok 4 – pobranie łącznej emisji LZO ze źródła, obliczonej ze zużycia obu surowców i obu wskaźników:

    4 KOBiZE emisja LZO

    Krok 5 – przypisanie stawek opłat w zakładce „Opłaty”

    Dzięki zdefiniowaniu wskaźników dla różnych grup związków, łączną emisję LZO można podzielić według stawek opłat wskazując w zakładce „Opłaty” emisję dla poszczególnych grup:

    5 KOBiZE stawki opłat

    Metoda 2 "wskaźniki zastępcze dla instalacji"

    W przypadku instalacji, które wykorzystują wiele rodzajów preparatów (kilkadziesiąt, kilkaset), w szczególności gdy emisje i opłaty nie są znaczne, w praktyce stosuje się zastępcze wartości wskaźników. Nie odpowiadają one bezpośrednio zawartościom poszczególnych składników w preparatach, ani emisyjności procesów, ale obrazują emisję poprzez wskaźniki zaglomerowane, odniesione do ogólnego parametru charakteryzującego pracę instalacji w ciągu roku, np. wielkości produkcji, albo zużycia wybranego lub kilku surowców.

    W metodzie 2 obliczenia emisji z poszczególnych procesów wykonuje się poza KOBiZE, najczęściej w arkuszu obliczeniowym, wraz z wyznaczenie wskaźników zastępczych.

    Przykład

    W dwudziestu procesach wykorzystywane są preparaty zawierające alkohole alifatyczne. Łączne zużycie preparatów (w tym tych, które zawierają alkohole) wyniosło w ciągu roku 10 Mg, a łączna emisja alkoholi 100 kg.

    Zastępczy wskaźnik emisyjności wynosi 100 kg / 10 Mg = 0,01 (10 000 g/Mg)

    Krok 1 – zdefiniowanie źródła:

    6 KOBiZE źródło wskaźnik zastępczy

    Krok 2 – zdefiniowanie parametru odniesienia (np. sumarycznego zużycia surowców):

    7 KOBiZE surowiec zastępczy

    Krok 3 – wybranie rodzaju emitowanych związków (NMLZO) oraz wprowadzenie wskaźnika emisji:

    8 KOBiZE emisja  wskaźnik zastępczy

    Krok 4 – przypisanie stawki opłat i sprawdzenie prezentacji danych w wykazie do opłat:

    9 KOBiZE wykaz do opłat surowce

    9 KOBiZE wykaz do opłat emisje

    Metoda 2 zapewnia wysoką efektywność wprowadzania danych do KOBiZE, a w przypadku instalacji, które korzystają z szerokiego spektrum preparatów o zróżnicowanym składzie jest jedynym możliwym do zaakceptowania pod względem nakładu sił i środków sposobem spełnienia art. 285 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska. Przykładowo dla instalacji wykorzystującej 50 preparatów, zawierających przeciętnie 3 rodzaje związków, wprowadzenie danych do KOBiZE według metody 1 wymaga zdefiniowania 50 źródeł, 150 surowców i 150 wskaźników emisji. W metodzie 2 ilość danych zależy od powtarzalności składu. Przy pełnej powtarzalności ograniczy się do 3 źródeł, 3 surowców i 3 wskaźników. Wadą metody 2 jest ryzyko wynikające z art. 288 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo ochrony środowiska. Możliwość weryfikacji, czy dane zamieszczone w wykazie nie nasuwają zastrzeżeń ograniczone jest w niej do sprawdzenia poprawności arytmetycznej obliczeń (zużycie × wskaźnik × stawka opłat). Metoda nie umożliwia weryfikacji zużycia poszczególnych preparatów, ani wskaźników emisyjności.

    Przedstawiona powyżej charakterystyka metod wprowadzania danych o emisji LZO do KOBiZE umożliwia podjęcie decyzji o kształcie sprawozdania z uwzględnieniem analizy ryzyka związanego z uproszczeniami, skali emisji i opłat oraz nakładu czasu na wprowadzenie danych. Wybraną metodę kontynuuje się w kolejnych latach, z wyjątkiem operacji specyficznych, które mogą być w systemie traktowane niezależnie, np. emisje z płynów do dezynfekcji rąk. Płyn do dezynfekcji, który zawiera mieszaninę alkoholi, może być traktowany jako jeden surowiec (metoda 1), albo sumowany razem z innymi płynami do dezynfekcji, wraz z określeniem wskaźnika zastępczego (metoda 2).

    Aktualności
    • 27
      styczeń
      Na stronie KOBiZE zostały opublikowane dwa ważne komunikaty: 1. Komunikat o próbach wyłudzania danych za pomocą wiadomości e-mail podszywających się pod KOBiZE i kierujących na fałszywy panel logowania Przejdź do strony komunikatu Komunikat jest ważnym sygnałem o zauważeniu przez przestępców potencjału systemów sprawozdawczych. Rekomendujemy zachowanie szczególnej ostrożności wobec wiadomosci dotyczących wszystkich systemów sprawozdawczych, w tym GUS i E-PRTR. W razie utraty danych logowania należy bezzwłocznie skontaktować się z administratorem systemu. 2. Raport o najczęściej występujących błędach przy wprowadzaniu danych do systemu CBAM Przejdź do Raportu Pozostałe dokumenty dotyczace CBAM są dostępne pod adresem ttps://www.kobize.pl/pl/article/cbam/id/2453/materialy-do-pobrania
    • 27
      styczeń
      Jest już dostępna aplikacja Ślad C opracowana przez Ryszarda Samocia – twórcy wiodącego oprogramowania do obliczeń rozprzestrzeniania substancji w powietrzu Operat FB. Aplikacja umożliwia obliczenia śladu węglowego wg protokołu GHG we wszystkich trzech zakresach, w tym upstream i downstream zakresu III, w jakości oprogramowania Proeko RS. Aplikacja jest skierowana do zakładów i podmiotów, a także do firm zajmujących się usługowo wyznaczaniem śladu węglowego, tak by obliczenia były intuicyjne i najprostsze jak to tylko możliwe. Licencja zapewnia dostęp do aktualizowanej na bieżąco bazy wskaźników. Szczegółowy opis aplikacji znajduje się na stronie: https://proekors.pl/slad-c
    • 20
      styczeń
      W minionym tygodniu Komisja Europejska poprzez EU-BRITE opublikowała projekt BREFu dla przemysłu ceramicznego (CER). Dokument jest pierwszym projektem opracowanym według zasad znowelizowanej dyrektywy o emisjach przemysłowych, tak zwanej dyrektywy IED 2.0. BREF obejmuje projekt konkluzji BAT. W zakresie głębokiej transformacji przemysłowej (pkt 5.2) w konkluzjach zaproponowano zastąpienie tradycyjnych paliw energią elektryczną lub wodorem. Przejdź do Projekt dokumentu referencyjnego BREF dla przemysłu ceramicznego
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    szkolenie Specjalista ds. Emisji 4-5 marca 2025
    Operat FB
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER
    Smart City FORUM 11-12 czerwca 2025 w Rzeszowie
    Targi Ekotech 8–10 kwietnia 2025 w Kielcach

    Zobacz komunikaty JRC/ UE-BRITE (IPPC Bureau) / INCITE / Rada Unii Europejskiej / Rada Europejska / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    EPA [postępowanie po pożarach] and LA County Sign Lease for New Staging Area in Altadena (7.2.2025)

    EPA [usuwanie skutków pożarów, w tym spalonych magazynów energii] Administrator Lee Zeldin Travels to Los Angeles, California as EPA Expedites the Largest Wildfire Cleanup Effort in Agency History (6.2.2025)

    EEA: Ozone levels in EU-27 between 2005 and 2021 (6.2.2025)

    EEA: Estimation of exposure to peak ozone in Europe in 2015 and for two scenarios in 2050 (6.2.2025)

    JRC: Environmental and Health Benefits of Reducing Tyre Wear Emissions in Preparation for the New Euro 7 Standard (6.2.2025)

    EPA Administrator Lee Zeldin Announces EPA’s “Powering the Great American Comeback” Initiative (4.2.2025)

    EEA: European Maritime Transport Environmental Report 2025 (4.2.2025)

    EEA: Methane emission trends by sector in EU-27 from 1990 to 2022 (4.2.2025)

    EPA [usuwanie niebezpiecznych materiałów po pożarze] Launches Largest Wildfire Hazardous Material Removal Effort in Agency History (3.2.2025)

    JRC: Research and Innovation on the decarbonisation of the European Waterborne Sector (3.2.2025)

    JRC: How do diet shifts affect the greenhouse gas balance of agricultural soils? Denmark as a case study (3.2.2025)

    JRC: Delivering the EU Green Deal - Progress towards targets (30.1.2025)

    EU-BRITE: The Kick-off Meeting for the drawing up of the Uniform Conditions for Operating Rules for Livestock (pig and poultry) rearing (UCOL) will take place as a hybrid meeting from 25 – 27 February 2025 (29.01.2025)

    KOBiZE: Uwaga na próby wyłudzania danych za pomocą fałszywych wiadomości e-mail (24.01.2025)

    Instrat: Rozporządzenie metanowe – jak wdrażać je w Polsce? (23.01.2025)

    GIOS: Zmiany w sieci monitoringu jakości powietrza (23.01.2025)

    KOBiZE: Najczęstsze błędy przy walidacji sprawozdań CBAM oraz ich możliwe rozwiązania (23.01.2025)

    EEA: Difference in SOx emissions in European shipping areas between 2015 and 2023 (23.01.2025)

    EPA [monitoring fluorowodoru podczas pożaru magazynu akumulatorów litowo-jonowych] Completes Air Monitoring Near Moss Landing Vistra Battery Fire (20.01.2025)

    GIOŚ: Krajowy raport dotyczący implementacji Protokołu w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń za lata 2021-2024 (20.01.2025)

    EEA: Difference in CO₂ emissions in European shipping areas between 2015 and 2023 (17.01.2025)

    ETO: EU city-dwellers still suffer from air and noise pollution (15.01.2025)

    U.S. EPA [transport] Hino Motors, a Toyota Subsidiary, Agrees to Plead Guilty and Pay Over $1.6B to Resolve Emissions Fraud Scheme (15.01.2025)

    EU-BRITE: The updated first draft of the revised BREF for the Ceramic Manufacturing Industry (CER BREF) is available on the EU-BRITE website. This document contains the first draft BAT conclusions under the IED 2.0 (14.01.2025)

    EPA [tlenek etylenu] Finalizes Protections for Workers and Communities from Cancer-Causing Ethylene Oxide Pollution (14.01.2025)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Evaluation of a gravimetrical method with a cyclonic pre-separator against the reference method for measuring high PM10 mass concentrations in livestock houses

    Satellite-borne identification and quantification of wildfire smoke emissions in North America via a novel UV-based index

    Lifetime exposure to health-related air pollutants in the United Kingdom: A spatiotemporal evaluation (1930–2010) through WRF-CMAQ modeling

    Zobacz EUR-Lex:

    Komunikat Komisji w sprawie zwolnień stosowanych przez Finlandię na podstawie art. 2 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2023/1805 w sprawie stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych w transporcie morskim (7.2.2025)

    Sprostowanie do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/1735 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji technologii neutralnych emisyjnie i zmieniającego rozporządzenie UE 2018/1724 (5.2.2025)

    Sprostowanie do decyzji Komisji z dnia 25 lipca 2024 r. polecającej centralnemu administratorowi rejestru Unii wprowadzenie w rejestrze Unii korekt w tabelach krajowego rozdziału uprawnień Danii, Niemiec, Francji, Chorwacji, Włoch, Litwy, Austrii i Portugalii (5.2.2025)

    Komunikat Komisji w sprawie zwolnień wykorzystanych przez Chorwację na podstawie art. 2 ust. 3 i 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1805 w sprawie stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych w transporcie morskim (27.01.2025)

    Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Przyszłość polityki klimatycznej UE – dostosowanie celów w zakresie łagodzenia zmiany klimatu do wyzwań związanych z przystosowaniem się do zmiany klimatu (24.01.2025)

    Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2025/108 z dnia 22 stycznia 2025 r. zmieniająca decyzję wykonawczą (UE) 2024/2666 w odniesieniu do danych uznanych za dokładne do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą surowców rolnych w Niemczech na glebach organicznych (23.01.2025)

    Decyzja Komisji (UE) 2025/62 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie programów pomocy SA.56908 (2023/C) (ex 2020/N) – Przedłużenie i zmiana programu pomocy na rzecz biogazu przeznaczonego do wykorzystania jako paliwo silnikowe w Szwecji oraz SA.56125 (2023/C) (ex 2020/N) – Przedłużenie i zmiana programu pomocy SA.49893 (2018/N) – Zwolnienie podatkowe dla biogazu i biopropanu, których źródłem nie jest żywność i które wykorzystuje się do produkcji ciepła, wprowadzonych przez Szwecję (17.01.2025)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2025/33 z dnia 13 stycznia 2025 r. zezwalające na zwolnienie na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/573 w odniesieniu do stosowania fluorowanych gazów cieplarnianych o GWP równym 150 lub większym w schładzarkach lub zamrażarkach szokowych, urządzeniach do wyrobu lodów produkowanych metodą tradycyjną, urządzeniach do wyrobu lodów, wózkach do przechowywania i regeneracji żywności, komorach chłodniczo-garowniczych, urządzeniach do napojów lodowych i urządzeniach do kremowych napojów lodowych (14.01.2025)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2025/35 z dnia 13 stycznia 2025 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1242 poprzez określenie procedur weryfikacji emisji CO2 z pojazdów ciężkich w trakcie eksploatacji (14.01.2025)