Orzeczenia NSA – jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń
Wyrok NSA z dnia 30 grudnia 2016 r. (II OSK 870/15) – odnoszący się m.in. do obowiązku sporządzenia ekspertyzy technicznej określającej przyczyny występowania i sposób usunięcia ewentualnie stwierdzonych nieprawidłowości w części budynku mieszkalnego wielorodzinnego poprzedzonej wykonaniem stosownych badań powietrza wewnątrz pomieszczeń związanych ze stwierdzonym występowaniem trimetylobenzenów i izomerów ksylenu – oddalający skargę kasacyjną Spółdzielni […] w C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 grudnia 2014 r. sygn. akt II SA/Gd 598/14 w sprawie ze skargi Spółdzielni [...] w C. na decyzję Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Gdańsku – w uzasadnieniu orzeczenia NSA wskazał między innymi:
„Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt II SA/Gd 1877/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę Spółdzielni Mieszkaniowej [...] w C. na postanowienie Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Gdańsku z dnia [...] lipca 2014 r. znak [...] w przedmiocie nałożenia obowiązku przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu budowlanego”
„Jak wynika z akt sprawy na balkonie (loggii) mieszkania nr [...] w budynku mieszkalnym wielorodzinnym przy ul. [...] w C. w grudniu 2008 r. wykonano roboty polegające na posmarowaniu balkonu środkiem izolacyjnym, ułożeniu warstwy papy i na położeniu szlichty betonowej o grubości ok. 5 cm. Spółdzielnia Mieszkaniowa [...] w C. wykonała powyższe roboty na podstawie decyzji Starosty Człuchowskiego z dnia [...] marca 2007 r., zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na ocieplenie ścian budynku z kolorystyką elewacji. Według sprawozdania z badań nr [...], z dnia 19 marca 2009 r. (wraz z korektą nr [...]z dnia 1 kwietnia 2009 r.), które zostało sporządzone przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Gdańsku (WSSE), w próbkach powietrza pobranych w pokoju nr 1 w lokalu nr [...] stwierdzono obecność trimetylobenzenów, tj. substancji, które nie mogą znajdować się w powietrzu w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi oraz przekroczenie dopuszczalnego stężenia o,m,p-ksylenu.”
„Z uwagi na powyższe Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie Człuchowskim decyzją z dnia [...] kwietnia 2009 r. na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 50 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.), nakazał Spółdzielni skuć szlichtę betonową z posadzki loggii, usunąć warstwę papy i usunąć dokładnie warstwę masy asfaltowej gruntującej posadzkę loggii w dwudziestu lokalach mieszkalnych ww. budynku (w tym m.in. w lokalu nr [...]) w terminie do dnia 30 kwietnia 2009 r. Decyzją z dnia [...] maja 2009 r., organ ten stwierdził wykonanie nałożonych obowiązków”
„Następnie Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku uznała za zasadne ponowne przeprowadzenie badań powietrza w lokalu mieszkalnym nr [...] w celu potwierdzenia bądź zaprzeczenia istnienia w nim substancji chemicznych w ilościach ponadnormatywnych”
„Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie Człuchowskim postanowieniem z dnia [...] grudnia 2010 r., na podstawie art. 81c ust. 2 ustawy – Prawo budowlane zobowiązał Spółdzielnię do dostarczenia do dnia 31 stycznia 2011 r. wyników badań powietrza wykonanych w pokoju graniczącym z loggią lokalu nr [...] w budynku mieszkalnym wielorodzinnym przy ul. [...] w C. Zażalenie na powyższe postanowienie z dnia [...] grudnia 2010 r. wniosła T. C. Pomorski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Gdańsku, po rozpatrzeniu zażalenia postanowieniem z dnia [...] lutego 2011 r., uchylił w całości powyższe postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Skargi na postanowienie Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Gdańsku z dnia [...] lutego 2011 r. wnieśli T. C. i Spółdzielnia Mieszkaniowa [...] w C., a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 24 listopada 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 331/11, oddalił skargi. Sąd stwierdził, że wyjaśnienie istoty zawisłej przed organami sprawy administracyjnej wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w znacznej części. Sąd wskazał, że dyspozycja przepisu art. 81c ust. 2 ustawy – Prawo budowlane nie ogranicza się wyłącznie do obciążenia inwestora obowiązkiem wykonania określonych badań materiałów budowlanych w sytuacji, gdy pojawiły się wątpliwości co do ich jakości. Wówczas przepis ten uprawnia właściwy organ do nałożenia na określony podmiot obowiązku dostarczenia odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz. Ocena lub ekspertyza techniczna są pojęciami znaczeniowo szerszymi od terminu "badanie". Przyjąć należy, że samo badanie, tak jak w niniejszej sprawie badanie powietrza, może stanowić wyłącznie materiał wyjściowy do sporządzenia oceny bądź ekspertyzy technicznej, określającej źródła występowania nieprawidłowości, ich wpływ na środowisko oraz metody ich usunięcia. Tylko tego typu zobowiązanie może być przedmiotem postanowienia z art. 81c ust. 2 ustawy – Prawo budowlane, albowiem ma ono charakter dowodowy, co oznacza, że postępowanie w którym jest podejmowane stanowi część innego już toczącego się postępowania bądź jest elementem wyjaśnienia okoliczności, które stanowić będą podstawę do wszczęcia takiego postępowania. Zobowiązanie to ma służyć zgromadzeniu materiału dowodowego nadającego się do wykorzystania w postępowaniu zmierzającym do przywrócenia stanu zgodnego z prawem.”
„Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Spółdzielni, wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2013 r., sygn. akt II OSK 777/12, oddalił skargę kasacyjną od powyższego wyroku. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, że wobec skarg skarżącej dotyczących zapachów, które przedostają się do jej mieszkania oraz tego, że uprzednio, WSSE po przeprowadzeniu stosownych badań, w próbkach powietrza pobranych w pokoju nr 1 w lokalu należącym do skarżącej, stwierdziła obecność substancji, które nie mogą znajdować się w powietrzu w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi, a także wobec stanowiska WSSE, zgodnie z którym zasadne jest ponowne przeprowadzenie badań powietrza w przedmiotowym lokalu mieszkalnym w celu potwierdzenia bądź zaprzeczenia istnienia w nim substancji chemicznych w ilościach ponadnormatywnych, uznać należy że w sprawie zachodzą uzasadnione wątpliwości, co do jakości wyrobów budowlanych zastosowanych przy pracach budowlanych dokonywanych na balkonach bloku, w którym mieszkanie posiada skarżąca.”
„Przed uprawomocnieniem się wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 24 listopada 2011 r., Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie Człuchowskim, po ponownym rozpatrzeniu sprawy, postanowieniem z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...] na podstawie art. 81c ust. 2 ustawy – Prawo budowlane nałożył na Spółdzielnię obowiązek dostarczenia do dnia [...] kwietnia 2013 r. ekspertyzy technicznej określającej przyczyny występowania i sposób usunięcia ewentualnie stwierdzonych nieprawidłowości w części budynku mieszkalnego wielorodzinnego w lokalach mieszkalnych nr [...] i [...] poprzedzonej wykonaniem stosownych badań powietrza. Organ wskazał, że podczas oględzin przeprowadzonych w dniach [...] i [...] października 2012 r. w lokalach mieszkalnych w przedmiotowym budynku na Osiedlu [...] w C. ustalił, że właściciele/użytkownicy lokali o nr: [...] nie zgłosili żadnych zastrzeżeń w kwestii chemicznych zapachów; H. M. – właścicielka lokalu nr [...] i B. R. – właścicielka lokalu nr [...] wniosły o wykonanie badań powietrza, pomimo że nie odczuwają żadnych chemicznych zapachów; natomiast M. D. – właścicielka lokalu nr [...] oraz T. C. – właścicielka lokalu nr [...] wniosły o wykonanie badań powietrza, wskazując, że odczuwają chemiczne zapachy w ich lokalach.
Zażalenie na powyższe postanowienie PINB w Powiecie Człuchowskim z dnia [...] stycznia 2013 r. wniosła Spółdzielnia”
„Postanowieniem z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] Pomorski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Gdańsku na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 w związku z art. 144 k.p.a. oraz art. 81c ust. 2 ustawy – Prawo budowlane uchylił zaskarżone postanowienie z dnia [...] stycznia 2013 r. w części dotyczącej terminu wykonania nałożonego obowiązku i ustalił nowy termin do dnia 1 lipca 2013 r., natomiast w pozostałej części utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy. Następnie po rozpoznaniu skargi Spółdzielni Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku prawomocnym wyrokiem z dnia 16 października 2013 r., sygn. akt II SA/Gd 280/13, uchylił postanowienie Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Gdańsku z dnia [...] marca 2013 r. W uzasadnieniu wyroku Sąd zważył, że przesłanką wydania postanowienia na podstawie art. 81c ust. 2 ustawy – Prawo budowlane są uzasadnione wątpliwości co do jakości wyrobów budowlanych lub robót budowlanych, lub stanu technicznego obiektu budowlanego. Organ przed wydaniem postanowienia powinien zatem ustalić, że w sprawie zachodzą uzasadnione wątpliwości w tym zakresie. Nałożenie obowiązku przedłożenia ekspertyzy powinno zatem poprzedzać dokonanie ustaleń opartych o zebrany w sprawie materiał dowodowy. Organ pierwszej instancji nie uczynił zadość temu obowiązkowi, a organ odwoławczy – mimo zarzutów podniesionych w zażaleniu – nie przeprowadził postępowania dowodowego w celu ustalenia, że we wszystkich czterech lokalach nr [...] istnieją zastrzeżenia odnośnie stanu technicznego bądź jakości użytych materiałów budowlanych, uzasadniające wykonanie ekspertyzy technicznej oraz badań powietrza.”
„Pomorski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Gdańsku, ponownie rozpatrując zażalenie Spółdzielni na postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Powiecie Człuchowskim z dnia [...] stycznia 2013 r., postanowieniem z dnia [...] lipca 2014 r., nr [...], wydanym na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 w związku z art. 144 k.p.a. oraz art. 81c ust. 2 ustawy – Prawo budowlane, uchylił zaskarżone postanowienie w części dotyczącej terminu wykonania nałożonego obowiązku (tj. obowiązku przedłożenia ekspertyzy technicznej) i ustalił nowy termin do dnia 30 września 2014 r., natomiast w pozostałej części utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy.”
„Skargę na powyższe postanowienie Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Gdańsku z dnia [...] lipca 2014 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku złożyła Spółdzielnia Mieszkaniowa [...] w C.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt II SA/Gd 598/14 na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – dalej p.p.s.a. oddalił skargę.”
„Skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego od powyższego wyroku WSA w Gdańsku z dnia 18 grudnia 2014 r. wniosła Spółdzielnia Mieszkaniowa [...] w C. zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania – art. 141 § 4 p.p.s.a. która miała wpływ na wynik sprawy”
„Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W niniejszej sprawie nie dostrzeżono okoliczności mogących wskazywać na nieważność postępowania sądowoadministracyjnego.
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, które by mogły wzruszyć zaskarżony wyrok.”
Całość orzeczenia NSA dostępna jest na stronie internetowej:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/33A11C89C8
