Wskaźniki średniego narażenia na pył PM2,5 w miastach Polski

W poniższej tabeli przedstawiamy wskaźniki średniego narażenia na pył zawieszony PM2,5 dla miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji w latach 2012-2023. Wartości wskaźników średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekraczające wartość pułapu stężenia ekspozycji zaznaczono kolorem czerwonym.

Województwo	Nazwa strefy	Wartość wskaźnika średniego narażenia na pył PM2,5 [μg/m³] dla roku:
Województwo	Nazwa strefy	2023	2022	2021	2020	2019	2018	2017	2016	2015	2014	2013	2012
dolnośląskie	aglomeracja wrocławska	16	16	16	17	19	22	22	23	25	26	28	29,0
	miasto Legnica	-	-	-	-	22	25	24	25	25	26	27	28,7
	miasto Wałbrzych	16	16	15	18	19	21	20	21	22	24	23	24,0
kujawsko- pomorskie	aglomeracja bydgoska	13	13	13	15	16	16	15	17	18	19	18	18,6
	miasto Włocławek	17	18	18	19	20	22	20	20	19	21	20	20,9
	miasto Toruń	14	15	15	16	18	19	19	19	19	17	18	20,4
lubelskie	aglomeracja lubelska	14	15	16	17	19	20	20	21	22	22	22	23,6
lubuskie	miasto Zielona Góra	11	11	12	14	17	19	19	20	20	20	19	20,7
lubuskie	miasto Gorzów Wielkopolski	14	14	15	15	17	18	18	17	16	16	17	17,7
łódzkie	aglomeracja łódzka	16	17	18	19	21	22	22	22	23	24	24	24,1
małopolskie	aglomeracja krakowska	20	21	23	25	29	31	32	32	33	36	37	38,1
małopolskie	miasto Tarnów	18	19	20	21	24	25	25	25	26	29	31	32,5
mazowieckie	aglomeracja warszawska	15	15	16	17	19	21	21	22	23	24	25	26,6
	miasto Płock	16	16	17	19	21	22	22	22	23	23	25	26,6
	miasto Radom	18	19	20	21	23	24	24	24	25	25	25	25,6
opolskie	miasto Opole	17	18	18	19	21	22	23	22	25	24	25	25,8
podkarpackie	miasto Rzeszów	15	16	16	18	21	23	23	23	24	26	28	28,8
podlaskie	aglomeracja białostocka	14	15	16	17	17	18	19	20	21	21	21	22,3
pomorskie	aglomeracja trójmiejska	12	12	12	13	14	14	14	15	15	16	16	17,8
śląskie	aglomeracja górnośląska	20	21	23	26	29	31	30	31	32	34	34	36,4
	aglomeracja rybnicko-jastrzębska	22	23	24	26	28	30	29	28	29	31	32	36,6
	miasto Bielsko-Biała	18	20	21	24	27	30	29	28	29	32	34	36,8
	miasto Częstochowa	21	20	20	22	25	27	26	27	28	30	32	36,0
świętokrzyskie	miasto Kielce	16	17	17	17	17	18	21	24	27	29	31	32,0
warmińsko-mazurskie	miasto Olsztyn	13	14	14	15	17	17	16	16	16	17	18	18,8
warmińsko-mazurskie	miasto Elbląg	14	14	15	16	17	18	16	16	16	17	18	19,5
wielkopolskie	aglomeracja poznańska	17	17	18	19	21	23	24	25	25	25	25	25,5
wielkopolskie	miasto Kalisz	-	-	-	21	23	25	26	28	28	28	30	30,3
zachodnio- pomorskie	aglomeracja szczecińska	12	12	13	15	16	16	15	16	16	16	15	16,0
zachodnio- pomorskie	miasto Koszalin	11	11	12	14	15	14	13	14	14	13	11	12,7

Wytyczne do analiz trendów:

Zakładając brak zmiany sposobu oceny stężeń w obrębie stref z roku na rok, w analizie trendów należy uwzględnić co najmniej następujące aspekty:

• indywidualne uwarunkowania każdej ze stref:

- warunki meteorologiczne (przewietrzanie)

- lokalizację stacji monitoringowych względem obszarów niskiej emisji związanej z ogrzewaniem domów

- poziom zamożności mieszkańców ww. obszarów (poziom ubóstwa energetycznego)

- skuteczność (skalę i trwałość) programów termomodernizacji budynków i redukcji emisji z palenisk domowych

- lokalizację stacji monitoringowych względem tras komunikacyjnych o dużym obciążeniu, ich charakter i środki supresji wtórnej emisji pyłu

• czynniki oddziałujące na wszystkie strefy:

- zmiany temperatury w sezonie grzewczym

- inflację i zwiększenie kosztów ogrzewania domów

- zmiany społeczne w obszarze ubóstwa energetycznego

Kontekst polityczny i zdrowotny:

Tło oceny trendów powinno obejmować oprócz obowiązującej podstawy prawnej (pułapu stężenia ekspozycji na poziomie 20 μg/m³), również rekomendację WHO w zakresie zaostrzenia standardów jakości powietrza oraz dyskusję o sprzeczności celów klimatycznych obniżenia emisji CO₂ poprzez zastępowanie paliw kopalnych biomasą z celami zdrowotnymi redukcji emisji z ogrzewnictwa indywidulanego (zobacz raport JRC: In cities, less biomass burning for better air quality), prowadzącą z dużym prawdopodobieństwem do prawnego ograniczenia spalania w dużych miastach paliw stałych, w tym biomasy.

Przedstawione w tabeli wartości wskaźników przyjęto według następujących obwieszczeń:

- dla roku 2023: Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 lipca 2024 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji2 (M. P. 2024 poz. 639)

- dla roku 2022: Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 18 sierpnia 2023 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2023 poz. 926)

- dla roku 2021: Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 25 sierpnia 2022 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2022 poz. 856)

- dla roku 2020: Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 30 lipca 2021 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2021 poz. 756)

- dla roku 2019: Obwieszczenie Ministra Klimatu z dnia 8 września 2020 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2020 poz. 799)

- dla roku 2018: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 17 września 2019 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2019 poz. 895)

- dla roku 2017: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2018 poz. 923)

- dla roku 2016: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2017 poz. 843)

- dla roku 2015: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 12 września 2016 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2016 poz. 939)

- dla roku 2014: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2015 poz. 814)

- dla roku 2013: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 3 września 2014 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego natężenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji2 (M. P. 2014 poz. 801)

- dla roku 2012: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 26 września 2013 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji2 (M. P. 2013 poz. 782)

Stronę zaktualizowano: 30.09.2016; 26.09.2017; 01.10.2018; 05.11.2019; 26.09.2020; 30.09.2021; 12.09.2022; 02.10.2023; 23.07.2024