Emisja niezorganizowana

Wymagania prawne wobec emisji niezorganizowanej zostały określone w ustawie Prawo ochrony środowiska i aktach wykonawczych w następujący sposób:

emisja z instalacji, do których stosuje się przepisy w sprawie standardów emisyjnych:
- szczegółowe wymagania zawiera rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 95, poz. 558),
- zasadę określania emisji dopuszczalnej w pozwoleniu zawiera art. 202 oraz 224 ustawy Prawo ochrony środowiska,
emisja z instalacji, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych:
- zwolnienie z obowiązku usankcjonowania emisji z instalacji poprzez pozwolenie, w przypadku gdy gazy lub pyły są wprowadzane do powietrza w sposób niezorganizowany, bez pośrednictwa przeznaczonych do tego celu środków technicznych lub za pośrednictwem wentylacji grawitacyjnej, zawiera rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz. U. Nr 130, poz. 881),
- zwolnienie z obowiązku zgłoszenia eksploatacji instalacji, w przypadku gdy gazy lub pyły są wprowadzane do powietrza w sposób niezorganizowany, bez pośrednictwa przeznaczonych do tego celu środków technicznych lub za pośrednictwem wentylacji grawitacyjnej, zawiera rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. Nr 130, poz. 880),
dla instalacji, które wymagają pozwolenia zintegrowanego zgodnie z art. 202 ustawy Prawo ochrony środowiska nie ustala się dopuszczalnej wielkości emisji gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza w sposób niezorganizowany. Po nowelizacji ustawy z dnia 21 sierpnia 2014 r. „w pozwoleniu zintegrowanym nie ustala się dopuszczalnej wielkości emisji gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza w sposób niezorganizowany lub za pośrednictwem wentylacji grawitacyjnej z instalacji, dla których poziom tej emisji nie został określony w przepisach w sprawie standardów emisyjnych w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, oraz jeżeli nie został on określony w konkluzjach BAT”.

Szczegółowe regulacje prawne, w tym definicje emisji niezorganizowanej zawierają następujące przepisy:

§ 33.4 rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych, zgodnie z którym LZO wprowadzane do powietrza przez systemy wentylacji grawitacyjnej, z wyjątkiem ich wprowadzania do powietrza przez urządzenia ograniczające wielkość emisji LZO, traktuje się jako LZO wprowadzane do powietrza w sposób niezorganizowany,
§ 33 projektu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów z dnia 15 lipca 2014 r., w którym dla instalacji w których są używane rozpuszczalniki organiczne zdefiniowano pojęcia:
- „emisji niezorganizowanej” – LZO wprowadzane do powietrza w sposób inny niż z gazami odlotowymi, w tym LZO uwalniane z produktów, chyba że z przepisów rozdziału 6 wynika inaczej,
- „emisji zorganizowanej” – LZO wprowadzane do powietrza w sposób kontrolowany przez komin lub przez urządzenia ochronne ograniczające emisję.

Dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych do zagadnienia emisji niezorganizowanej odnosi się poprzez:

definicję zawartą w art. 4, zgodnie z którą „emisja” oznacza bezpośrednie lub pośrednie uwolnienie substancji z punktowych lub rozproszonych źródeł w instalacji,
definicje zawarte w art. 57 dotyczącym instalacji i czynności z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych (wg zakresu rodzajów czynności i progowego zużycia odpowiadających załącznikowi VII), zgodnie z którymi:
- „gazy odlotowe” oznaczają końcowy zrzut gazów zawierających lotne związki organiczne lub inne substancje zanieczyszczające, z komina lub urządzeń służących redukcji emisji do powietrza,
- „emisje ulotne” oznaczają wszelkie emisje lotnych związków organicznych do powietrza, gleby i wody, nieznajdujące się w gazach odlotowych, jak również rozpuszczalników zawartych w jakichkolwiek produktach (z zastrzeżeniem zał. VII cz.2).

Wiele spośród powszechnie występujących źródeł emisji niezorganizowanej nie należy do grupy instalacji, do których stosuje się przepisy w sprawie standardów emisyjnych, wymagając tym samym indywidualnej analizy wymagań prawnych. Należą do nich:

instalacje wykorzystujące rozpuszczalniki organiczne lecz nie należące do rodzajów procesów objętych standardami lub o zużyciu LZO (VOC) poniżej wartości progowej, klasyfikującej instalacje pod standardy,
instalacje przemysłu chemicznego, petrochemicznego oraz magazynowania i przeładunku paliw – nieszczelności elementów instalacji, np. połączeń kołnierzowych, zaworów, uszczelnień pomp, itp.,
zbiorniki magazynowe i międzyoperacyjne substancji zawierających LZO (VOC),
źródła specyficzne, np. trawialnie, galwanizernie, cynkownie, piece częściowo otwarte,
procesy prowadzone poza układami wentylacji mechanicznej, w tym spawanie, szlifowanie, piaskowanie, lakierowanie, klejenie,
czyszczenie i konserwacja maszyn z wykorzystaniem preparatów zawierających LZO (VOC),
przeładunek materiałów sypkich.

Wskazówki jakie rodzaje źródeł należy traktować jako emisję niezorganizowaną zostały zawarte w dokumencie referencyjnym BAT dla ogólnych zasad monitoringu, omówionym w zakładce Emisja niezorganizowana – dokumenty referencyjne BAT.