Frakcje pyłu – wymagania prawne
Zagadnienie podziału pyłu ogółem na frakcje nabrało szczególnego znaczenia po wejściu w życie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, poz. 1031). Implementowane za dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy rygorystyczne kryteria wobec pyłu zawieszonego PM2,5 wymusiły staranne i wiarygodne szacowanie udziału poszczególnych frakcji w pyle całkowitym tym bardziej, że w wielu rejonach Polski stężenie średnie pyłu PM2,5 jest bliskie lub przekracza kryterialną wartość 20 µg/m3. Oprócz drugiej frakcji, dla której określony jest poziom dopuszczalny, to jest pyłu zawieszonego PM10, wobec większości źródeł emisji można przyjmować następujące przedziały średnic ziaren: 10-20 µm, 20-40 µm, 40-60 µm, 60-100 µm,100-200 µm, > 200 µm (lub 100-150 µm, > 150 µm). W przypadku gdy dostępne są dane o udziale w pyle całkowitym ziaren o średnicy do 1,0 µm, w bazie danych o emisjach z instalacji monitoruje się tę frakcję oddzielnie.
Przyjęty powyżej podział na frakcje umożliwia ocenę dotrzymania wszystkich kryteriów jakości powietrza określonych prawem, to jest:
-
standardu jakości powietrza określonego dla pyłu zawieszonego PM2,5 i PM10,
-
poziomu docelowego dla pyłu zawieszonego PM2,5,
-
poziomu alarmowego (i poziomu informowania) dla pyłu zawieszonego PM10,
-
wartości odniesienia dla pyłu zawieszonego PM10,
-
wartości odniesienia dla niektórych metali i ich związków zawartych w pyle zawieszonym PM10,
-
wartości odniesienia dla opadu pyłu oraz opadu ołowiu, kadmu i ich związków.
Określając w pozwoleniu na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza lub pozwoleniu zintegrowanym wielkość emisji dopuszczalnej pyłu organ ochrony środowiska powinien podać dopuszczalną wielkość emisji oddzielnie dla każdej z trzech kategorii, dla której określono poziom dopuszczalny lub wartość odniesienia, to jest:
-
pył ogółem,
-
pył zawieszony PM10,
-
pył zawieszony PM2,5,
chyba, że dla instalacji określono standardy emisyjne, lub dla instalacji wymagających pozwolenia zintegrowanego opublikowane zostały konkluzje BAT. Wobec instalacji podlegających pod wymogi standardów emisyjnych organ ochrony środowiska powinien określić w pozwoleniu:
-
dla instalacji, dla których określono standard emisji pyłu (źródła spalania paliw, instalacje i urządzenia spalania lub współspalania odpadów, instalacje do przetwarzania azbestu lub produktów zawierających azbest, instalacje (instalacja) do produkcji dwutlenku tytanu) - wielkość emisji dopuszczalnej pyłu w jednostkach w jakich wyrażono standard,
-
dla instalacji, dla których określono standard emisji innych substancji niż pył (instalacje, w których są używane rozpuszczalniki organiczne) - odstąpienie od określenia dopuszczalnej emisji pyłu.
W przypadku gdy prawdopodobny jest maksymalny udział pyłu zawieszonego PM10 lub PM2,5 na poziomie 100 % pyłu ogółem, wielkość emisji dopuszczalnej może zostać określona w postaci scalonej, to jest poprzez podanie wartości dla pyłu ogółem z przypisem „do 100 % pyłu zawieszonego PM10", „do 100 % pyłu zawieszonego PM2,5".
W praktyce przeważnie w pozwoleniach określana jest jedna wartość emisji dopuszczalnej pyłu, to jest pył ogółem. Wyszczególnienie dodatkowych wartości emisji dopuszczalnej dla pyłu zawieszonego PM10 oraz PM2,5 nastręcza bowiem trudności zarówno dla organu wydającego pozwolenie (w analizie oddziaływania emisji na jakość powietrza atmosferycznego) jak i dla prowadzącego instalację (w bilansowaniu emisji i kontroli przestrzegania warunków pozwolenia).
Sposoby oceny dotrzymania kryteriów jakości powietrza atmosferycznego na podstawie wyników obliczeń stężeń imisyjnych pyłu otrzymanych z zastosowaniem metodyki referencyjnej opisano w zakładce Modelowanie stężeń imisyjnych. Charakterystykę zbiorów danych o składzie frakcyjnym pyłów z różnych rodzajów źródeł przedstawiono w zakładce Zbiory danych.
